Mavzu: Reformatsiya ideologiyasi, undagi yo‘nalishlar va oqimlar. O‘rta asrlarda G‘arbiy Yevropada mafkuraviy jarayonlar. Reja

Germaniyada reformatsiyaning boshlanishi
"Poroxli bochkaga yashin urishi". Ochik kurash boshlanishi uchun umumiy norozilik sharoitida fakat birgina turtki zarur edi. Rim papasining germaniyada avj oldirib yuborgan kizgin yorliklar savdosi ana shunday turtki bo’lib xizmat qildi. Monaxning :"Po’lni cho’zaveringlar!Karindosh-uruglaringizni va yakinlaringizni do’zax azobidan saklab koling!Mening kutichamga tanga yoki so’lkavoy tashlanishi bilanok gunoxkorning joni jannatga doxil bo’ladi!"-degan kichkirigi bozor maydonida tez-tez eshitilib turardi.
Vijdonsizlik bilan yorliklar sotishga karshi 1517 yilda Vittenberg shaxridagi universitetning iloxiyot professori olim monax Martin Lyuter bosh kutarib chikdi. U universitet cherkovi eshiklariga o’zining dinga ishonuvchilarga karata yozgan xitobnomasini-"95 tezis"ini yopishtirdi.Bu xitobnomada Lyuter papaning gunoxlarini kechish yorliklari-indo’lgentsiyalar sotishini koraladi. o’z fikriga kushilmaganlarni munozaraga chakirdi. Lyuterning chikishi butun mamlakatni harakatga keltirdi.Lyuterning chikishi "porxli bochkaga yashin urishi"ga uxshardi.
Yorlikka karshi chikib, Lyuter, cherkov xudo bilan odamlar o’rtasida vositachibo’lmasligini ehtirof qildi. Ko’p utmay, u cherkov papasiz ham yashashi mumkin, dedi.Shuningdek, u Yan Gus talimotining ko’pgina xulosalariga kushilishini ta’kidladi.Lyuter bundan keyin Rimga po’l yubormaslikni taklif etdi va Rim papasiga karshi kathiy kurash olib borishga chakirdi.
Lyuterning chikishi xakidagi xabar Rimga etib yuorgach,papa "odobsiz Vittenburg monaxi"ni shakkoklikda aybladi.Germaniyaga Lyuterni lanatlovchi yorlik yubordi.Ammo bu yorlikni deyarli hech bir joyda bosib tarkatishga muvaffak bo’linmadi , papaning elchilarining hamma odamlar duk-pupisa va mashara bilan karshi oldilar .Luter xalk tomonidan ko’llab-quvvatlanayotganinikurib dadilandi:u papaning o’zini shakkok deb elon qildi hamda universitet talabalari oldida papaning yorligini go’lxanga tashlab yondiradi.
Papaning tarafdori bo’lgan imperator Lyuterni knyazlarning, ritsarlar va
shaharlar vaqillarining Vorme shahardagi yiginga chakirtirdi.Lyuter bu yginda paydo bo’lishi bilan uning o’z karashlaridan voz kechishini kathiy talabqildilar.Ammo Lyuter o’z nuktai nazarida kattik turdi va "Mening fikrim shu, men bu fikrimdan kayta olmayman! dedi. Imperator yuterni kamokka olishga urindi, lekin ritsarlar uni ximoya qilib chikdi, knyazlardan biri esa uni yashirib, o’z kasrida saklab turdi.