Mavzu: Elementlar davriy sistemasining XVII gurux elementlarining xossalari. Mavzuning rejasi

Mavzu: Elementlar davriy sistemasining XVII gurux elementlarining xossalari.
Mavzuning rejasi:

1. 
   О‘n yettinchi gurux elementlarini davriy sistemasidagi о‘rni, tabiatda uchraydigan birikmalari va minerallari
   
2. 
   О‘n yettinchi gurux elementlarini olinish usullari, fizik va kimyoviy xossalari
   
3. 
   О‘n yettinchi gurux elementlarining vodorodli birikmalari
   
4. 
   О‘n yettinchi gurux elementlarining kislorodli birikmalari
   
5. 
   О‘n yettinchi gurux elementlarining sanoatdagi amaliy ahamiyati
   

O’n yettinchi gruppa asosiy gruppachasi elementlariga ftor F; xlor C1, brom Br, yod J va astat At kiradi.Bu elementlar atomlarining tashki elektron qavatlarida s²p⁵ elektronlari mavjud. Bu element atomlari о‘ziga bitta elektron biriktirib olib, о‘zlarining sirtqi qavatlaridagi elektronlar sonini sakkiztaga yetkazib, inert gazlar konfiguratsiyasiga ega bо‘lishga intiladi. Ular erkin holatda kuchli oksidlovchilardir. Bu elementlarni galogenlar deb yuritiladi. Galogen sо‘zi yunoncha sо‘z bо‘lib, tuz hosil qiluvchi degan ma’noga ega. U uz birikmalarida faqatgina  1 oksidlanish darajasini namoyon qiladi. Chunki ftor atomning elektromanfiyligi katta qiymatga ega bо‘lgani uchun, hatto kislorodsan ham elektronni tortib olib, OF₂ tarkibli kimyoviy birikma hosil qiladi.Xlor, brom va yodning vodorodli HCL, HBr, HJ birikmalarining suvdagi eritmalari kuchli kislotalar bu-lib, HCL dan HJ ga о‘tgan sayin kislotali xossalari kuchayib boradi, HF, HBr, HJ larning qaytaruvchanlik xossalari ham HCL dan HJ ga tomon kuchayib boradi, chunki galogenlarning ion zaryadi о‘zgarmagan holda ion radiuslari ortib boradi. Xlor, brom, yod о‘zlarini tashqi elektron qavatlaridagi yettita elektronni berib, oksiddanish darajalarini +1 dan +7 gacha о‘zgartira oladi. Astat esa tabiiy radioaktiv yemiri-lishlarning oraliq mahsulotlari sifatida, yadro reaksiya-lari yordamida sun’iy ravishda hosil qilinadi. Qisman radioaktiv xossasiga ega.