Mavzu: Boshqaruv hisobining ishlab chiqarish faoliyati Reja: Xarajatlar haqida tushuncha va ularni turkumlanishi

Ярим ўзгарувчан харажатлар

Бир вақтнинг ўзида ҳам ўзгарувчан, ҳам доимий харажат компонентига эга бўлган харажатлар

Масалан, телефон хизмати харажатлари:
а) бир ойлик аниқ тўланиши лозим бўлган сумма - доимий харажат гуруҳига киритилади.
б) шаҳарлараро ва ҳалқаро сўзлашув харажатлари бўлса, ўзгарувчан харажат гурухига киритилади.


4-Chizma. Yarim o’zgaruvchan xarajatlarni turkumlash.
Boshqaruv hisobini tashkil qilish bevosita “xarajat - ishlab chiqarish hajmi – foyda” ko’rsatkichlarining tahlilidan boshlanishi lozim. Agar buyurtmalar portfeliga muvofiq ishlab chiqarish hajmi aiiqlangan bo’lsa, ana shu modeldan foydalanib, xarajatlar miqdorini aniqlash, bahoni belgilash va sof foyda qancha bo’lishi mumkinligini bemalol aniqlash mumkii. Ushbu uchta ko’rsatkich bir-biri bilan bevo­sita chambarchas bog’langan bo’lib, boshqaruv hisobi va shu boradagi nazoratning asosiy quroli bo’lib qolishi lozim.
Har bir korxona va korxonadagi ishlab chiqarish jarayonining o’ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda “xarajat - ishlab chiqarish hajmi – foyda” ko’rsatkichlarining bog’lanishini ham grafik, ham formula yoki oddiy arifmetik hisoblar ko’rinishida ifodalash mumkin.


Ишлаб чиқариш ҳажми (қуввати)

M 1.Назорат қуввати ashina va jixozlar bo’sh turmasdan eng optimal rejimda mahsulot ishlab chiqarish imkoniyati

N 2. Амалий қувват azariy quvvat – (minus) har xil uzilishdir (mashina, jixozlarning bo’sh turib qolishi, ta’mirlash vaqti, ishchilarning tanaffusi va sh.o’.)

I 3. Ўртача (нормал) қувват shlab chiqarishning haqiqiy imkoniyat darajasi