Mavzu-1 “ Linvistik va metodik tadqiqot asoslari maxsus kursiga kirish” fanining kursning maqsad va vazifalari

5. Қарама – қаршилик – нарсаваходисаларнинг реал қарама – қаршиликларинегизиниташкилэтувчитамойил.

У қуйидагиасосийталабларниўз ичига олади.

а) предметдагиқарама – қаршиликларнианиқлаш;

б) мазкурқарама – қаршиликнингтомонлариданбириниҳартомонламатаҳлилқилиш;

в) бошқақарама – қаршиликнитадқиққилиш;

г) қарама – қаршиликларнингҳарбириҳақидагибилимгаасосанпредметгақарама – қаршиликларбирлиги (ситези) дебқараш;

д) предметнингбошқақарама – қаршиликларитизимидақарама – қаршиликнингўрнинианиқлаш;

е) мазкурқарам – қаршиликнингривожланишбосқичлариникузатиш;

ж) қарама – қаршиликнижараёнсифатидабартарафэтишмеханизминитаҳлилқилиш.

Диалектика тамойилларинотўғриамалгаоширилганҳамдақўлланилгантақдирдауларнингкўпсонлиталабларибажарилмаслиги, бинобарин, хақиатйўлиданчалғишваянглишишларсодирбўлишимумкин.

2-масала. Илмфаннингҳаммасоҳасикўламидаишлайдиганқонуниятфалсафийқонуниятхисобланади.

Фалсафийқонуниятларфалсафанингўзагибўлгандиалектиканингқонунларидейилади. Улар: зиддият, яъниқаршиликларбирлигиқонуни, миқдорийўзгаришларвасифатийўзгаришларнингўзаробир – биригаўтиши, инкорниинкорқилишқонуни.

Буумумбашарий, яънифалсафийқонунларжаҳонилмийфалсафийадабиётларидатанолинган.

Қарама – қаршиликларбирлигивакурашиқонуни, - табиат, жамиятваинсонтафаккуритараққиётидаамалқиладиганялпиумумийқонундир.

Ушбу қонунгамувофиқҳарбирнарсабир –бирибиланузвийалоқадабўлганвабирииккинчисинитақозоэтувчиқарама – қаршитомонважиҳатларгаэга. Буқарама – қаршитомонвакучларўртасидагикураштараққиётнингманбаиниифодалаб, эскинингйўқолигиваянгинингпайдобўлишигаолибкелади.

Моддийоламдагинарсаваҳодисалартурли – тамандир. Нарсаваҳодисаларнингтавофутдаражасиҳамхар хил бўлиб, муҳимваномуҳимтавофутлармавжудир.

Нарсаваҳодисалардагитавофутларқарама – қаршиликларасосиниташкилэтади. Қарама - қаршиликдебнарсаваҳодисаларнингбир – биринитақозоэтувчитомонлар, кучларнингўзаромуносабатигаайтилади.

Қарама – қаршиликларнибир –бириданажралган, қотибқолганҳолдаолишваўрганишмумкинэмас. Чунки, қарама – қаршиликларбирлигинисбий, уларнингкурашиэсаабадийдир. Қарама – қаршиликларбирлигимаълумбирнарсаваходисадагииккиқарама – қаршикучнингмаълумнисбийвақтичидабиргамавжудбўлибтуришидир.

Оламдарўйбераётганумумийривожланишнингмоҳиятиниочмоқҳамдақарама – қаршиликларбирлигивақарама – қаршиликнингмазмунинианглашучунайният, тавофут, зиддияттушунчалариниҳамбилишингиззарур.

Нарсаваҳодисаларнингқарама – қаршитомонлариўртасидагимуносабатзиддиятдебаталади. Зиддиятларҳаммавақтҳамтўқнашишбилантугамайди, балки алоҳидашароитдагинашундайҳолрўйберишимумкин.

Моддийоламдагибарчанарса, ҳодисаларичкизиддиятларга, бир –биригақарама – қаршибўлгантомонларгаэга.