Mavzu : O’qituvchi mehnatida izlanuvchanlik, yaratuvchanlik va ijodkorlik

3. Pedagogning kreativligi.
0 ‘qituvchi innovatsion faoliyatining eng muhim tavsifi kreativlikdir.Kreativlik termini angliya-amerika psixologiyasida 60-yillarda paydo bo‘ldi. U individning yangi tushunch^ yaratishi va yangi ko‘nikmalar hosil qilish qobiliyati, xislatini bildiradi V J. Gilford kreativlikni tavsiflaydigan qator individual qobiliyatlami ko‘rsatadi:
• fikming ravonligi;
• fikmi maqsadga muvofiq yollay olishi;
• o'ziga xoslik (originallik);
• qiziquvchanlik;
• farazlar yaratish qobiliyati;
• xayol qila olish, fantastlik (fantaziya.)

M.N.Gnatko kreativlikni kishining ijodiy imkoniyati, sotsial — ijodiyfaollikni namoyon qila olish qobiliyati bilan shartlangan kishi individlariningqandaydir maxsus xislati deb qaraydi.Ijod tushunchasini belgilashda u jarayon — natija tavsifidan, kreativliknibelgilashda esa subyekt — shartlilik tavsifidan foydalanadi.

Ijod mezonlari, uning psixologik mexanizmlari, ijodiy tafakkumingrivojlanish texnikasi V.A.Kan-Kalik, Ya.A.Ponomarev, S.Yu.Stepanov,T.V. Frolov va boshqalaming ishlarida tadqiq etilgan.D.B. Bogoyavlenskaya ishlarida ijod tahlili birliklari belgilab berilgan.Bunday birlik sifatida muallif intellektual faollikni ko‘rsatadi hamda uninguchta bosqichini ajratadi:

• ragbatlantirishning samarali yoki sustkashlik bosqichi. Shaxsning bu
bosqichiga, unga tashqaridan berilgan vazifalami tashabbussiz qabul qilish
xarakterlidir;
• intellektual faollikning evristik bosqichi. Bu bosqichda o'z faoliyati
tarkibi va tuzilmasini tahlii qilish davom etadi, yangilik ochish, oqilona hal
qilishga imkoniyat beradigan ayrim vazifalar qiyoslanadi;
• intellektual faollikning kreativ bosqichi. Bu bosqichda qoHga kiritilgan
empirik qonunlar kelgusi tadqiqotlar uchun maqsad bo4ib qoladi.

Rag‘batlantiruvchi, samarali va evristik bosqichga qoloq (ekstensiv) aqliyfaoliyat, kreativ bosqichga intellektual faoliyat xosdir.N.M. Gnatko kreativlik mexanizmlarini quyidagi bo‘limlarga bo‘libo‘rganishni taklif etadi:

• potensial kreativlik;
• faoliyatdagi kreativlik.