|
Ҷадвали 82.
НишондиҳандаҳоиасосиитандурустӣдарТоҷикистон
|
2013
|
2012
|
2014
|
2015
|
2016
|
2017
|
Шумораи беморхонањо, воњид
|
445
|
461
|
467
|
474
|
479
|
484
|
Шумораи бунгоњњои саломатї, воњид
|
1695
|
1696
|
1704
|
1711
|
1704
|
1719
|
Шумораи муассисањои табобатие, ки ба ањолї ёрии тиббии амбулаторї-дармонбахшї мерасонанд, воњид
|
1503
|
1517
|
1518
|
1540
|
1555
|
1567
|
Шумораи катњои беморхонањо: њамагї, воњид
|
38107
|
38582
|
38714
|
39032
|
39816
|
40060
|
ба 10 000 ањолї
|
47,7
|
47,3
|
46,4
|
45,6
|
45,5
|
44,9
|
аз шумораи умумї катњо барои:
|
|
|
|
|
-њомиладорон ва таваллудкунї
|
3646
|
3650
|
3675
|
3626
|
3551
|
3710
|
ба 10 000 занњои
15- 49 сола
|
17,2
|
16,9
|
16,7
|
16,1
|
15,5
|
16,0
|
Иќтидори муассисањои амбулаторї- дармонгоњњо
|
66760
|
68447
|
67381
|
66967
|
67366
|
67289
|
ба 10 000 ањолї
|
83,6
|
83,9
|
80,7
|
78,3
|
77,1
|
75,3
|
Шумораи духтурони њамаи ихтисосњо, нафар
|
16248
|
16649
|
17352
|
17797
|
18044
|
18716
|
ба 10 000 ањолї
|
20,3
|
20,4
|
20,8
|
20,8
|
20,6
|
21,0
|
аз онњо:
табибони атфол
|
1376
|
1379
|
1299
|
1310
|
1237
|
1224
|
ба 10 000 кўдакон
|
4,9
|
4,8
|
4,5
|
4,5
|
4,1
|
4,0
|
акушерњо - гинекологњо
|
1407
|
1486
|
1524
|
1569
|
1640
|
1749
|
ба 10 000 занњои
15- 49 сола
|
6,6
|
6,9
|
6,9
|
7,0
|
7,2
|
7,5
|
Шумораи кормандони миёнаи тиббї, нафар
|
38635
|
40063
|
43105
|
46037
|
49434
|
51788
|
ба 10 000 ањолї
|
48,4
|
49,1
|
51,6
|
53,8
|
56,5
|
58,0
|
Сарчашма: ТандурустӣдарҶумҳурииТоҷикистон, агентии назди Президенти ҶумҳурииТоҷикистон, 2018.
Бонкҳо. Дар Тоҷикистон дар солҳои охир бонкҳои зиёде дар шаҳру ноҳияҳо ва деҳоти дурдаст бо мақсади ёрии молиявӣва додани қарзҳои дарозмуддат ва кўтоҳмуддат бо фоизи кам ташкил карда шудааст. Танҳо бонки «Эсхата» дорои 14 филиалҳо, 14 марказҳои хизматрасонии бонкӣ ва 122 нуқтаҳои интиқоли пулӣ дар тамоми гўшаву канори мамлакат амал мекунанд.
Матбуоти тоҷик.Хотиррасон бояд кард, ки дар солҳои соҳибистиқлолии кишвар шумораҳои расонаҳои хабарии мустақим хеле афзудааст. Масалан дар Тоҷикистон соли 1991 ҳамагӣ 139 адад рўзномаву маҷалла вуҷуд дошт, аз ин шумора 4 рўзномаҳои хусусӣ буд. ҳамагӣ як агентии иттилоотии давлатӣ фаъолият мекард. Имрўз дар кишвари мо 446 рўзномаву маҷалла ба табъ мерасад, ки аз ин теъдод 270-тояш ҷамъиятиву хусусӣ мебошанд. Аз даҳ агентии иттилоотие, ки ба қайд гирифта шудааст, нўҳ агентӣғайриҳукуматӣ аст.
Ҳоло дар ин соҳа як гурўҳи калони эҷодкорон машғули фаъолиятанд. Бо назардошти вазъияти чопу нашр дар ВМКБ корхонаи воҳиди давлатии маҷмааи табъу нашри «Шарқи озод» бо таҷҳизотҳои муосири чопӣ таъмин гардидааст. Бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоиди кории рўзноманигорон дар маркази вилояти Суғд- шаҳри Хуҷанд «Хонаи матбуот» бо тамоми таҷҳизоту технологияи пешрафта ва шароити кории муосир ба истифода дода шуд.
Аз таърихи нашриёти рўзномаҳо.Соли 1924 аввалин рўзнома «Овози тоҷик», «Иди тоҷик» ва аз апрели соли 1925 «Бедории тоҷик» (Тоҷикистони Советӣ – ҳоло рўзномаи «Ҷумҳурият»), рўзномаи «Коммунист Таджикистана», ҳоло «Народная газета», соли 1929 рўзномаи ўзбекӣ «Қизил Тоҷикистон» ҳоло «Халқ овозӣ» аз нашр баромаданд.
Савол ва супориш:
1.Ба соҳаҳоиғайриистеҳсолӣкадомсоҳаҳодохилмешаванд?
2. Дар соҳаимаорифдарсолҳоиИстиқлолияткадомтағйиротҳобавуҷудомаданд?
3. Дар Тоҷикистончӣқадармактабҳоиолӣҳастандваазрӯикадомихтисосоҳомутахассиатайёрмекунанд?
4. СоҳаитандурустӣдарТоҷикистончӣгунаинкишофёфтааст?
5. Дар солҳои Истиқлолиятдарсоҳаибонкиикишваркадомтағйиротҳобавуҷудомад?
Мавзўи №15. Географияи наќлиёт ва инфрасохтори он. Роњњои њалли баромад аз бунбасти комуниткасионї дар солњои Истиќлолият
Георафияи робитањои иќтисодии хориљии Тољикистон
Тавсифи умумии наќлиёт. Нақлиёт калимаи арабӣ буда, маънояш воситаи аз ҷое ба ҷои дигар рафтан, кӯчидан аст. Нақлиёт сеюмин соҳаи пешбарандаи истеҳсолоти моддист. Ҳаҷм ва сохтори нақлиёт сатҳи истеҳсолотро инъикос мекунад, географияи нақлиёт бошад ҷойгиршавии қувваҳои истеҳсолкунандаро мефаҳмонад. Нақлиёт ва алоқа (коммуникатсия) – соҳаи муҳимтарини иқтисодиёти ҷаҳонӣ мебошад. Тавассути нақлиёт кашонидани бор, мусофирон ба роҳ монда шудааст. Бо воситаи алоқа бошад, тавассути фазову сайёра маълумот, хизматрасонӣ ва дигар хабарҳо паҳн карда мешавад. Маҳз нақлиёт ва алоқа мубодилаи мол ва хизматрасониро байни мамлакатҳо ва минтақаҳои гуногуни олам ба роҳ монда, њамчунин дар ташаккулёбии хоҷагиҳои тахассусӣ ва муттаҳидии истеҳсолот саҳм мегузорад.
Нақлиёт ва алоқа мамлакат ва минтақаҳои ҷудогонаро ба ҳам пайваста, дар ташаккулёбии бозори ҷаҳонӣ ва миллӣ мусоидат мекунад. Рушди ин соҳаро ба назар гирифта, сатҳи тараққиёти ягон мамлакат таҳлил ва баҳогузорӣ карда мешавад. Аз ин рӯ рушди нақлиёт потенсиали иқтисодии ҳар як мамлакатро муайян мекунад. Дар зинањои мухталифи тараќќиёти иќтисодии њар як мамлакат наќлиёт доимо дар њалли масъалањои марбут ба иќтисодиву иљтимої сањми муносиби худро дорад. Њељ ягон соњаи хољагии халќ ба мисли наќлиёт алоќамандии наздикро байни якдигар бо дигар соњањои хољагии халќ ва ањолї надорад.
Наќлиёт инфраструктура (зерсохтор)-и истењсолот буда, хизматрасониии тамоми соњањои иќтисодиро фаро мегирад. Ин зерсохтор инчунин тамоми воситањои алоќа, системаи таъминоти моддию-техникї ва манбањои пайдоиши энергияро низ дарбар мегирад ва ќисми људонашавандаи истењсолот ва истеъмолот мебошад. Мањфуми наќлиёт якчанд љабањаро дарбар мегирад: - инфраструктураи шабакањои наќлиётї ва иншоотњои техникї; воситањои наќлиётї; идоракунї. Ба инфраструктураи шабакањои наќлиётї роњњои автомобилї, роњњои оњан, роњњои њавої, каналњо, ќубурњо, кўпрукњо, наќбњо, роњњои обї, корхонањои таъмирї, нуќтањои фуруши сўзишворї, воситаи алоќа ва ѓайра дохил мешавад. Ба зерсохтори шабакавї инчунин марказњои наќлиётї ва ё терминалњо, ки дар онњо азнавборкунии бор ва ё мусофирон ба дигар намуди наќлиёт сурат мегирад (мисол фурудгоњњо, истгоњњои роњи оњан, истгоњи автобус ва ё портњо ва терминалњо) низ дохил мешавад. Ба воситањои наќлиётї автомобилњо, ќаторањо, тайёрањо, киштињо, насосњо, симњо ва таљњизотњои интиќолкунандаи информатсия дохил мешавад.
Системаи наќлиётї гуфта - ин робитаи наќлиётњои гуногунро дар якљоягї фањмидан дуруст мебошад. Дар системаи наќлиётии мамлакат намудњои зерини наќлиёт шомиланд: наќлиёти роњи оњан, наќлиёти бањрї, наќлиёти дарёї, наќлиёти автомобилї, наќлиёти њавої, наќлиёти ќубурї, симӣ ва наќлиёти махсусгардонидашуда.
Вобаста ба характери њамлу наќл наќлиёти боркаш, мусофирбар ва интиќолдињандаи маълумот ва энергияро фарќ мекунанд. Вобаста ба таинот наќлиёт ба намудњои наќлиётњои зерин таќсим мешавад: наќлиёти истифодаи умум, ки ба соњаи муомилоти мол ва ањолї хизматгузорї мекнунад, наќлиёти истифодаи ѓайри умум - дохили истењсолї ва тобеъи идорањо, наќлиёти шахсї.
Маљмўи наќлиёти Љумњурии Тољикистон асосан аз наќлиёти автомобилї, наќлиёти роњи оњан, наќлиёти њавої, наќлиёти обї, наќлиёти ќубурї, наќлиёти симї ва хољагии роњсозї ташкил ёфтааст. Шабакаи наќлиёти љумњурї ќариб ба пуррагї дар давраи Иттињоди Шўравї шакл гирифта, ба комёбињои назаррас низ дар ин муддат ноил гардидааст.
Do'stlaringiz bilan baham: |
