|
ХОТИН ЭРИГА ЭЪТИБОРИНИ ҚАРАТИБ, АЙТГАН ГАПЛАРИ УЧУН ТАВБА ҚИЛГАНИ
Кўрди хотин, чиқмиш эрнинг аччиғи,
Йиғламиш, чунки, аёл доми – йиғи.
“Шулми кутган сўзларим сендан,–деди.
Бошқа уммид, ўйларим ҳам бор эди” 2395
Ўтди ожизлик йўлига шул нафас,
Деди: “Пойинг хокиман, ожизамас.
Жисму жоним, борлиғим сенга нисор,
Ҳукму фармоним сенинг ҳукмингга зор.
Йўқчиликдан тўлса ҳам сабрим бутун,
Лек, ўзиммас, қайғурарман сен учун.
Дардларимга доимо бўлдинг даво,
Бенаволик кўрмагум сенга раво.
Ўзни ўйлаб ушбу ўйга бормадим,
Сен учундир барча нола-зорларим! 2400
Борлиғинг-чун борлиғим, валлоҳ, бу он,
Ҳар нафас берсамми дер қошингда жон!
Жонни мен қилган фидо жонинг агар,
Кошки, жоним қаъридан топса хабар!
Сен агар мендан қилар бўлсанг гумон,
Менга даркормас бу тан бирла бу жон!
Хокка қоргум сийму зарни шул замон,
Қарши бўлсанг менга, эй, оромижон!
Жон-дилимдан жой олиб сен шунчалар,
Беҳуда мендан безарсан бунчалар? 2405
Майли, безгин, сенда бор имкону йўл,
Безганим-чун жоним узрин эт қабул.
Эсла, эрдинг бир маҳал қошимда маст,
Мисли бут эрдим ва эрдинг бутпараст.
Жўр эдим, сен бирла доим ғам еган,
Нени айтсанг “пишди” деб, “куйди” деган.
Исмалоғингман, пиширсанг гар ғизо,
Хоҳи шўр қил, хоҳ ширин, сенга раво.
Ношукур эрдим, олиб иймонни тан,
Бош букиб келдим, букун ҳукмингдаман. 2410
Англамай шоҳона хулқинг, ҳар маҳал,
Сендан олдда сурдим эшшак мен дағал.
Ёндириб кўнгилда авфинг бир чироқ,
Тавба қилдим, эътироз қилмай, бироқ.
Сенга тутгайман кафан, шамшир бу кез,
Майли, қурбонман букун, бўйнимни кес!
Сўйладинг аччиқ фироқнинг нелигин,
Қил, на қилсанг, урма, лек, ҳижрон тиғин!
Сенда мендан узрини сўргувчи бор,
Сен билан менсиз мудом бўлгуси ёр. 2415
Боқ, дилинг узра узрхоҳ – хулқ-адаб,
Шул ишонч боис дилим излайди айб.
Қил раҳм, ўздан ниҳон, эй, қаҳри тез,
Эйки, хулқи беҳисоб болдан лазиз!”.
Лутф ила сўйларди ошкор шул йўсин,
Йиғламиш бирдан, тутолмасдан ўзин.
Ҳаддидан ортиқча ёш тўкмиш ҳазин,
Бейиғи ҳам дилрабо эрди тағин.
Шунда ёмғирлар аро нур чақнамиш,
Ёлғиз эр қалбига учқун сачрамиш. 2420
Гул юзин шайдоси эрди эр мудом,
Не эрур, гулюз ўзи бўлса ғулом?
Кибридан эрнинг дили титрарди зор,
Энди эр қошинда ул йиғларди зор.
Улки ноз қилса, юрак қон эрди лол,
Келса айлаб илтижо, недир бу ҳол?
Улки, дом эрмиш жафоси ҳар қадам,
Узримиз бекор, узр сўрса бу дам.
“Зуййина ли-н-нос”1 гар Ҳақдан садо,
Улки, Ҳақ айтмиш, надир ўзга паноҳ? 2425
Эрга гар “яскун илайҳа”2 деб билар,
Айт, нечук Одам Ҳаводан айрилар?
Рустами Зол3 Ҳамза4дан гар каттадир,
Амр аро оқсочлигига ул асир.5
Улки, олам сўзидан маст, қилди, о,
“Каллимина ё Ҳумайро”6 деб нидо.
Ўтни мағлуб этди сув, туйгач хатар,
Қайнагай ўтдан, ҳижобда бўлса гар.
Иккисин қамраб қозон, бўлганда ғов,
Сувни йўқ айлаб, ҳаво этмиш олов. 2430
Гарчи сувдай сиртда эр ғолиб эрур,
Ичда мағлуб, жуфтига толиб эрур.
Ушбу хислатлар, фақат, одамда жам,
Йўқчилик боис меҳр ҳайвонда кам.
——————————-
1 – “Одамларга аёллар, болалар, туганмас олтин-кумуш бойликлар, (қиммат) баҳоли отлар, чорва ва экин-тикинлар каби истак-хоҳишларга кўнгил қўйиш чиройли қилинди. (Ҳолбуки), бу нарсалар ҳаёти дунёнинг (ўткинчи) нарсаларидир. Оллоҳнинг ҳузурида эса энг гўзал қайтадиган жой – жаннат бордир. (Яъни, ўткинчи нарсаларга кўнгил бермай, ҳақиқий гўзалликни севмоқ, унга интилмоқ лозим)”. (Қуръони карим, «Ол-и-Имрон» сураси, 14-оят).
“Зуййина-ли-н-насм” – “Чиройли қилинди”
2 – “(Оллоҳ) шундай Зотдирки, сизларни бир жондан (Одамдан) яратди ва у ором-осойиш топсин, деб унинг ўзидан жуфтини вужудга келтирди. (Одам) Унга қўшилганидан кейин у (Ҳавво) енгил юк (ҳомила) билан юклик бўлиб, ўша (юк) билан юрди”. (Қуръони карим, «Аъроф» сураси, 189-оят).
“Яскун илайҳа” – “Ором-осойиш топсин деб”
3 – Рустами Зол – Абулқосим Фирдавсийнинг “Шоҳнома” достонидаги афсонавий қаҳрамон.
4 – Ҳамза – Муҳаммад (с.а.в)нинг амакилари исми.
5 – Зол – Абулқосим Фирдавсийнинг “Шоҳнома” асаридаги афсонавий қаҳрамон Рустамнинг отаси, уни Золи Зар деб ҳам аташади, оқ сочли бўлиб туғилганига ишора.
6 –“Каллимина ё Ҳумайро” – “Менга сўйла, эй, Ҳумайро”.
“ИННАҲУННА ЯFНИБНА-Л-ОҚИЛА ВА ЯFЛИБУ ҲУННА-Л-ЖОҲИЛУ”1 ҲАДИСИ БАЁНИДА
Деди Пайғамбар: “Аёлга енгилур,
Қайси эр қалбинда жилва берса нур.
Кимки жоҳил, ғолиб ўлгай ҳар маҳал,
Чунки, бўлгайдир улар қўрсу дағал”.2
Меҳру шафқатсиз, садоқатсиз улар,
Таъбидан ҳайвонлиги ғолиб турар. 2435
Меҳру шафқат одамийлик васфидир,
Қаҳру шаҳват эрса ҳайвон нафсидир.
Ишқ, аёл Ҳақ шуъласи, маъшуқ эмас,
Холиқ ул, гўёки, бир махлуқ эмас.
——————————
1 – “Иннаҳунна яғнибна-л-оқила ва яғлибу ҳунна-л-жоҳилу” – “Аёллар оқилларга ғолиб, жоҳилларга мағлубдирлар”. (Ҳадис).
2 – “Яхшиларингиз хотинларига яхшилик қилувчилардир. Мен ҳам хотинларимга яхшилик қилувчиларданман. Аёлларни, фақат, улуғ одамлар ҳурмат қилади, уларни, фақат, пасткаш одам хорлайди”. (Ҳадис).
Do'stlaringiz bilan baham: |
