Matematika oqíTÍw metodikasí

Sorawlar hám mısallar 
 
Ne tekseriledi 
1. Júz mıń on mıńnan neshe márte 
úlken. 
Hár qıylı razryadlı birlikler 
arasındaǵı qatnaslar. 
2. Segiz mıń neshe júz. 
3. 542000 da neshe on mıń bar. 
4. 267805 tegi eń joqarı razryadtı 
tabıń. 
Razrayadlı 
klaslardıń 
nomerin biliw. 
5. Ekinshi klass birligin tabıń.
6. 
Túrli 
razryad 
birliklerin, 
áhmiyetin 3 сifrı ańlatatuǵın eki 
san jazıń. 
Сifrlar ornınıń áhmiyetin 
biliw. 
7. 7,8 hám 9 сifrları járdeminde 
eki úsh xanalı san jazıń. 
Сifr hám san arasındaǵı 
102

---

8. Barlıq сifrlardı jazıń. 
parıqtı biliw. 
9. 
37245 
sanın 
qosılıwshı 
razradlarınıń 
qosındısına 
almastırıń. 
Sandı qosılıwshı razryadlar 
qosındısına 
almastırıw 
uqıplılıǵı. 
10. 999+2, 1000000-1, 9998+3, 
10000-2 mısallardı sheshiń. 
Nomerlew 
biliminiń 
arifmetikalıq 
ámeller 
orınlawǵa qollanıp biliw. 
11. 997 hám 1002 sanlarınıń 
arasında qanday sanlar bar. 
Natural sanlar qatarı izbe-
izligin biliw. 
1-3 wazıypalardı oqıtıwshı awızeki bayan etedi. Oqıwshılar 
bolsa mısallarǵa tiyisli juwaplardı dápterine sol nomerler janına 
jazıp qoyadı. 9-11 wazıypalar bolsa klass taxtasına jazıladı. 
Oqıwshılar onı dápterine kóshirip aladı. Sonıń ushın 9-11 
wazıypalardı eki variantta dúziw kerek. Bul bir-birinen tek sanları 
menen parıq qılıwı kerek. 
Oqıtıwshı oqıwshılar jumısın tekseredi, olardıń jol qoyǵan 
qátelerin analizleydi, keyin jazba jumıstı juwmaqlaw maqsetinde 
bahalar kestesi dúziledi. 
 
1.Bilimlerdi baqlaw túrleri. 
Bilimlerdi baqlawdıń tómendegi túrleri bar: 
1) Kúndelikli baqlaw; 
2) Aralıq baqlaw; 
3) Juwmaqlawshı baqlaw. 
1) Kúndelikli baqlawda bilimlerdi hár bir klass ushın 
mólsherlengen sabaqlıq hám dástúr boyınsha alıp barıladı. Hár bir 
sabaqta ótilgen temanı ózlestiriw sıpatın anıqlaydı. Hár bir sabaqta 
dápterdegi úy tapsırmasın, ótilgen temanıń ózlestirilgenin tekseredi 
hám bahalaydı. 
Kúndelikli baqlawdıń tiykarǵı metodı úy tapsırmasın tekseriw 
hám olar menen soraw-juwap ótkeriw bolıp esaplanadı. Oqıtıwshı 
sabaqta neni hám kimnen sorawdı rejelestirip keliwi zárúr. Oqıtıwshı 
hár bir sabaqta dáslep ótilgen materialdan paydalanıwǵa májbúr, 
sebebi hár bir jańa túsinik dáslep úyrenilgen bilimler tiykarında 
túsindiriledi. Kúndelikli baqlaw ótilgen materialdı jáne qayta 
eslewge imkan beredi, jańa material menen dáslepki úyrenilgen 
103

---

material ortasındaǵı tıǵız baylanıstı payda etedi. Oqıtıwshı hár bir 
sabaqtı jobalastırıp atırǵanda kúndelikli baqlawdıń tómendegi úsh 
túrli kórinisin itibarǵa alıw kerek: 
a) ótken sabaqtıń materialın soraw; 
b) dáslep ótilgen bolıp, házir ótiletuǵın sabaqqa tuwrıdan tuwrı 
baylanıslı bolǵan materialdı soraw; 
v) sabaqta túsindirilgen materialdı bekkemlew maqsetinde 
soraw. Oqıtıwshı sabaqqa tayarlanǵanda konspektte úsh túrli baqlaw 
ushın da sorawlar kópligin dúzip keliwi zárúr. 
2) Aralıq baqlaw.
Oqıw dástúrindegi tiykarǵı túsinikler sabaqlar sisteması arqalı 
ótip bolǵannan keyin, yamasa sabaqlıqtaǵı bir bap tamamlanǵannan 
keyin aralıq baqlaw ótkeriledi. Aralıq baqlaw ushın arnawlı bilim, 
uqıplılıq hám kónlikpelerdi baqlaw sabaǵı ótkeriledi, ol oqıwshınıń 
jumıs rejesinde kórsetilgen bolıwı kerek. 
Hár bir bapta ózlestirilgen túsinikler keyingi oqıw jumısın durıs 
alıp barıw ushın zárúr. Sol maqsette aralıq baqlaw sabaǵın ótkeriwge 
aldıńǵı baptaǵı tiykarǵı túsiniklerdi tákirarlaw, kemshiliklerdi 
durıslaw zárúriyatı tuwıladı. 
Soraw rejesine oqıtıwshı sorawlar kópligin dúzedi, mısal 
máselelerdi sheshiwdi anıqlaydı. Jaman ózlestirilgen sorawlarǵa 
anıqlıq kiritiledi, qayta tákirarlanadı. Oqıtıwshılar bilimine jarasa 
bahalanadı. 
Máselen, 2-klasta «20 ishinde sanlardı qosıw hám alıw» babınan 
keyin aralıq baqlaw ótkeriledi. 
3) Juwmaqlawshı baqlaw.
Bul baqlaw sherek, yarım jıl, jıl aqırlarında ótkerilip, oǵan da 
arnawlı «Oqıtıwshılar bilim, uqıplılıq hám kónlikpelerdi tekseriw» 
sabaǵı ajıratıladı. Usı waqıt dawamında alǵan bilimler tiykarında 
sorawlar dúziledi, jazba jumıs ótkeriledi hám bahalanadı. 
Juwmaqlawshı baqlawda alǵan balların toplaw hám onı 
baqalawda oqıtıwshı arnawlı dápterinde tómendegishe alıp barsa 
jaqsı boladı. 
104

---

Atı hám 
familiyası 
Tapsırma túrleri 
úy 
tapsır-
ması 
Taxta-
daǵı 
juwabı