Matematika oqíTÍw metodikasí

1 shınıǵıw
. 1. Rebuslardı oylap tabıń. 2. Qosıwǵa baylanıslı 
qızıqlı máseleler. 3. 100 ishinde nomerlewdi tekseriwge baylanıslı 
shınıǵıwlar. 4. Tapqırlıqtı talap etetuǵın máseleler. 5. Házil másele. 
6. Tapsırmalar. 7.Quwnaq sanaw (20 ishinde) oyını. 
2 shınıǵıw
. 1. Rebuslardı oylap tabıw. 2.Tapqırlıqtı talap etiwshi 
qosıqlı máseleler. 3. Geometriyalıq figuralardı analiz etiwge tiyisli 
shınıǵıwlar. 4. Házil másele. 5. «Sandı toltır, óziń albırama»oyını. 
3 shınıǵıw. Sabaq tipindegi dógerek shınıǵıwı. 
Tema: Baslawısh klass matematika sabaqları nátiyjeliligin 
asırıwda tariyxıy materiallardan paydalanıw imkaniyatları
Haqıyqatında da, túrkiy xalıqlarınıń ullı oyshılı da uzaq 
ótmishte-aq alıp barǵan izertlewleri hám ámelge asırǵan oylap 
tapqan jumıslarında insanlardı ádepli, mánawiyatı joqarı kámil 
miynet súygish, watan súyiwshi bolıp tárbiyalawǵa tiyisli ideya hám 
táliymatlardı jaratqan. 
Bular: Musa al-Xorezmiy (783-850), Abu Rayxan Beruniy (973-
1048), İbn Sino (980-1037), Omar Hayyam (1048-1131), Nasraddin 
at-Tusiy (1201-1274), Uluǵbek (2394-1449), Ǵiosiddin al-Koshiy, 
Ali-Qusshı (1402-1474) hám basqalardıń bizge qaldırǵan bay 
miyrasları 
pikirimizge 
tiykar 
boladı. 
Bul 
ulamalarımızdıń 
shıǵarmalarında balalardıń oqıwı, miyneti, ádebi hám bul jumısta 
muǵallimlerdiń wazıypasına úlken itibar berilgen. Nasraddin 
Tusiydiń pikiri boyınsha oqıtıwshı oqıwshılardı aqıl-parasatına tásir 
etiwi ushın, oqıwshılardıń isenimine erisiw hám kewlinen orın alıw 
juwapkershiligin seze biliw kerek. Abu Nasır Farabiy oqıtıwshı 
iskerliginde jaslardıń aqılıy normaları, ámeliy kónlikpe hám 
uqıplılıqların ózlestiriwge baǵdarlanǵan tiykarǵı wazıypalardan biri 
ekenligin ańlatadı. Ibn Sinonıń pikirinshe, tariyxıy baylıqlardı biliw
paydalı is. Ol ilim-nárselerdiń insan aqılı járdemi menen úyreniliwi 
shaxs iskerliginde kerekli ekenin aytıp ótedi. Abu Rayxan Beruniy 
pedagogikalıq dóretiwshiliginde tárbiyanıń maqseti, wazıypası hám 
ornı, insan, jas áwladtıń rawajlanıwı haqqında pikirleri shın 
94

---

mánisinde insan súyiwshilik tiykarında qurılǵan. Abu Rayxan 
Beruniydiń pedagogikalıq ideyalarınan eń kereklisi bilimdi puxta 
hám bekkem iyelewi kerek. 
Ata-babalarımızdan qalǵan ilimiy miyrastı tereń úyrenip, onı 
tálim hám tárbiya proсesine usınıw-hár bir mánawiyatlı hám 
dóretiwshi qániygeniń muqaddes parızı. Tómendegi biz baslawısh 
klaslarda matematikadan sabaq nátiyjeliligin asırıwǵa tiyisli dógerek 
shınıǵıwların sabaq tipinde ótkeriw múmkin bolǵan úlgisin 
usınamız.