Matematika oqíTÍw metodikasí

 
Tema: Waqıt penen tanısıw 
 
Sabaqtıń maqseti: 
1.
Oqıwshılardı saattıń jaratılıw tariyxı menen tanıstırıw. 
2.
Balalardı kúndelik turmısta saattan paydalanıwǵa úyretiw. 
3.
Máseleler sheshiw arqalı balalar bilimin asırıw. 
4.
Arifmetikalıq máselelerdi sheshiw. 
5.
Oqıwshılar qızıǵıwshılıǵın rawajlandırıw. 
Sabaqtı qurallandırıw
: 
1.Hár qıylı saat maketleri. 
2.Sandıqsha. 
3. Másele jazılǵan kórgizbe. 
Metodlar
: kórgizbeler, gúrriń, sáwbet arqalı bayan etiw. 
Sabaqtıń barısı:
1.
 
Shólkemlestiriw
. 
– Oqıtıwshı gúrrińi. 
Adamlar waqıttı ólshew ushın saat jaratadı. Aldın quyash saatı 
payda boldı. Olardı tek kúndiz paydalanatuǵın edi. 
Mısr quyash saatlarında 2 uzın taxtasha múyesh kórinisinde 
bekkemlengen. Erte quyash shıǵıwı menen uzın taxtasha sayanı 
belgilegen. Bul waqıttı erte saat 6
00
dep esaplaǵan. Keyin azanǵı 
sayanıń uzınlıǵın 6 bólimge bólgen. 
Bunıń nátiyjesinde hámmesi 12 saat bolıp, 6 saat kúndiz, 6 saat 
keshqurın kelip shıqqan. Keyingi waqıtları basqa saatlar payda boldı. 
Olar keshki waqıttı da anıqlaw imkanın berdi. Suw saatları, qum 
saatları, mexanikalıq hám elektron saatlar. 
95

---

2.
 
Házirgi zaman saatlarınıń сiferblatı 12 ge bólingen. Hár 
bólimniń aldına 1 den 12 ge shekem jazılǵan. 
Saattıń kishkene strelkası 1 saattan 2 sanǵa 1 saatta ótetuǵın etip 
dúzilgen. Saattıń úlken strelkası 1 saattıń ishine barlıq sanlardı basıp 
ótedi. 
3.
 
Máseleler. 
1.Saatlarǵa qarap waqıttı anıqlań. 
2. Tómendegi waqıtlarda saat strelkaları qanday jaylasadı. 
a) 4 ten 15 minut ótti? 
b) 9 dan 48 minut ótti? 
v) 15 ten 55 minut ótti? 
g) 22 den 10 minut ótti? 
3. Samolyot saat 7 den 15 minut ótkende hawaǵa kóterildi, saat 
10 nan 20 minut ótkende ol jerge qaytıp qondı. Samolyot hawada 
qansha waqıt ushqan? 
4.Poezd azanǵı saat 9 dan 18 minut ótkende jolǵa shıqtı, 
mánzilge 21 den 56 minut ótkende jetip keldi. 
Poezd qansha waqıt jol júrgen? 
5.Teatr tamashası keshqurın saat 10 nan 50 minut ótkende 
baslandı. Eger ol 3 saat 20 minut dawam etken bolsa, tamasha 
qashan baslanǵanlıǵın anıqlań. 
6. Salıstırıń. 
3 saat □ 48 minut
5 saat 6 min □ 56 minut 
36 sekund □ 48 minut
20 min 40 sek □ 200 sek 
1 saat 18 min □ 118 min 4 min 8 sek □ 48 sekund.