Matematika oqíTÍw metodikasí

 
 
 
 
 
 
 
45

---

7-§.
 
OQÍTÍW METODÍ TÚSINIGI 
 
Baslawısh klaslarda matematikanı oqıtıwdıń maqsetleri 
tómendegiler: ulıwma bilim beriw maqseti, tárbiyalıq maqseti, 
ámeliy maqseti. Bul maqsetler bir-biri menen úzliksiz baylanısta 
bolıp, bir-birin tolıqtıradı. 
1.
Ulıwma bilim beriw maqseti oqıtıwshılardan tómendegilerdi 
talap etedi. 
a) oqıwshılarǵa matematikalıq bilimler sistemasınan, bilim, 
uqıplılıq kónlikpe beriw; 
b) haqıyqıy real dúnyanı matematikalıq metodlar menen 
úyreniw; 
v) oqıwshılardıń awızeki hám jazba sóylewin rawajlandırıw, 
onıń sıpatlı bolıwın támiyinlew; 
g) oqıwshılarǵa matematikadan sonday bilimler beriwdi 
támiyinlew kerek, bul bilimler arqalı, aktiv biliw iskerligi arqalı, 
bilim, uqıplılıq, kónlikpeleri artıp barsın. 
2. Tárbiyalıq maqset. Matematika oqıtıw oqıwshılardı 
sawatlılıqqa, shaqqanlıqqa, puxtalıqqa, óz pikiri hám juwmaǵın 
baqlay biliwge, ásirese, baqlaw, tájiriybe hám oylaw tiykarında 
aytılatuǵın pikirleriniń anıq bolıwına erisiw kerek. Shamalar 
arasındaǵı baylanıstı ańlatıw ushın matematikadan simvollar 
isletiledi. Mine, sol matematikalıq simvolikalıq til rawajlanıwı 
kerek. Oqıtıwshınıń wazıypası simvolikalıq tilde ańlatılǵan 
matematikalıq pikirdi ana tiline kóshiriwge úyretiwden ibarat bolıwı 
kerek. 
Biliwge umtılıw ózbetinshe jumıstan qanaatlanıw tuyǵıların 
tárbiyalaw kerek. Matematika pánin oqıtıwdı ózi oqıwshılarda dıqqat 
hám pikirdi bir nársege toplay biliwge tárbiyalaydı. 
Oqıtıwshı tómendegilerdi támiyinlew kerek: 
a) oqıwshı materiallıq dúnyadaǵı baylanıslardı, shamalardıń 
ózgeriwin, bir-biri menen baylanısın oylap jete biliw. 
b) oqıwshılardıń matematikanı úyreniwge shın ıqlası menen 
qızıǵıwshılıǵın támiyinlew; 
v) miynetke, watanǵa insanlarǵa bolǵan múnásibetlerin 
tárbiyalaw, estetikalıq sezim payda etiw; 
46

---

g) ózbek, qaraqalpaq milletiniń tariyxı, sonıń ishinde, 
matematika oqıtılıwı tariyxına bolǵan dúnyaqarastı tárbiyalaw; 
d) oqıwshılardıń matematikalıq pikirlew qábiletin hám 
matematikalıq mádeniyatın tárbiyalaw; 
3. Ámeliy maqset. Matematikanı oqıtıwdan baqlanǵan ámeliy 
maqset-oqıwshılar alǵan bilimlerin, ámelde qollana biliwge 
úyretiwden ibarat. Alınǵan bilimlerdi sanlar hám matematikalıq 
ańlatpalar, noqatlar ústinde orınlanatuǵın ámellerge usınıp biliw, hár 
qıylı máselelerdi sheshiwde paydalana biliwge úyretiw. Bul 
bilimlerdi kúndelik turmısta ushırasatuǵın máselelerdi sheshiwge 
qollay biliwge úyretiw bolıp tabıladı. 
Oqıtıw metodı túsinigi didaktika hám metodikanıń tiykarǵı 
túsiniklerinen biri. 
Solay etip, oqıtıw metodları ózlestiriw, tárbiyalaw hám 
rawajlandırıw sıyaqlı úsh tiykarǵı funkсiyanı orınlaydı.
Belgili oqıtıw metodlarınan, tálimniń jańa mazmunına, jańa 
wazıypalarına sáykes keletuǵınlarına ańlı tańlap alıw ushın aldın 
hámme oqıtıw metodların klassifikaсiyalawdı úyrenip shıǵıw zárúr.