Матбабаев М. М. “Электр техникаси, электр механикаси ва электр технолгиялари” кафедраси

- мотор ёки марказдан кочиш эффекти асосан горизонтал каналли ИКП ларда кузатилиб, каналдаги металлдан оқаётган ток билан тарқалиш оқими ўртасидаги ўзаро таъсирлашув оқибатида ҳосил бўлади. Ушбу таъсирлашув оқибатида ҳосил бўлган куч каналдаги эриган ( суюқ ) металлни каналнинг ички юзасидан ташқи юзасига итаришга харакат қилади ва суюқ металл юзасининг горизонтал текислигига нисбатан маълум бурчакка оғишига олиб келади:
- қисиш эффекти - каналдаги металлдан оқаётган ток ва шу ток ҳосил қилаётган магнит оқимининг ўзаро таъсирлашуви оқибатида ҳосил бўлиб, суюқ металга сиқувчи куч билан таъсир қилади;
- уюрма эффекти - ўзгарувчан кесим юзага эга ёпиқ каналли ИКП ларда кузатилиб, каналдаги металдан оқаётган турли зичликдаги токлар ва мазкур токлар ҳосил қилган магнит оқимларининг ўзаро таъсирлашувидан ҳосил бўлади. Бундай ИКП лар каналларининг кесим юза буйича кенгайган қисми печь конструкцияси таркибидаги шахта билан туташади;
- иссиқлик эффекти - печнинг канал ва шахта қисмлардаги металлар ҳароратининг фарқи, шунингдек канал ва шахтадаги металлар зичлиги ўртасидаги фарқ ҳисобига ҳосил бўлади. Бундай печлар вертикал каналга эга бўлиб, шахтадаги солиштирма оғирлиги катта бўлган металл каналнинг пастки қисмига тушиб боради, каналдаги эриган, солиштирма оғирлиги кичикроқ бўлган суюқ металл эса юқорига, шахтага чиқиб боради.
Шундай килиб ИКП нинг ишлаши давомида кузатилаётган эффектлар оқибатидаги ҳосил бўлаётган кучлар таъсирида, металл доимо ҳаракатда бўлади (ёпиқ, қисқа туташ каналдаги металл гуёки канал бўйлаб оқади) ва натижада эритилаётган металл доимий қоришувда бўлиб, таркиб жаҳатидан тоза металл эритмасини олиш имконини беради.
Каналсимон печларнинг афзалликлари:
1.Ф.и.к. юқори
2.Металл кам куяди.
3.Печ каналида металлни электродинамик аралашиши мавжуд.


Камчиликлари:
1.Ишлаш режими узлуксиз туну-кун давом этиши шарт.
2.Бир хил составли металлар ва қотишмаларни қуйиш керак, акс ҳолда ювиш ишларини амалга ошириш зарур бўлади ва бу ўз навбатида ортиқча электр энергия ва вақт сарфига олиб келади..
3.Юқори температурали металларни эритиш учун иссиқликка чидамли футеровка кам чидамли.