Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар



Download 62,78 Mb.
bet211/250
Sana11.07.2022
Hajmi62,78 Mb.
#775422
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   250
Bog'liq
Чиникулов Х , Жўлиев А Х Автосохраненный

209-расм. Мшанкалар. http://wwlife.ru




210-расм. Қисқичбақасимонлар. http://wwlife.ru



Қуёш нурлари таъсирида исиган силур денгизларининг литоралида турли хил мавжудотлар яшаган. Денгиз тубида табуляталар ва йирик строматопораларнинг колониялари ҳаёт кечиришган. Строматопоралар баъзан қопсимон шаклга эга бўлган. Шарсимон колониал сувўтлари ва тўртнурли маржонлар ҳам гуркираб ривожланган. Маржонлар ва строматопоралар орасида қориноёқли моллюскалар яшаган. Шунингдек ўсимликсимон шаклдаги денгиз нилуфарлари ва узун конуссимон чиғаноқли наутилоидеялар кенг тарқалган (211-расм).
Силур даврида умуртқасизлар гуркираб ривожланиши давом этган. Улар асосан оҳакли чиғаноқлар ва скелетга эга бўлган.
Эрта палеозойда органик дунёнинг ривожланишида муҳим воқеа бўлиб дастлабки умуртқали ҳайвонларнинг пайдо бўлиши ҳисобланади. Уларнинг орасида яримхордалилар – граптолитлар катта аҳамиятга эга бўлган (112-расм). Аммо улар силурнинг охирига келиб қирилиб кетган. Граптолитларнинг юпқа узун танаси хитинли пленка билан ўралган. Бу ҳайвонлар сув оқимлари билан кўчирилиб, пассив ҳаёт кечиришган.

211-расм. Силур денгизида ҳаёт кечирган ҳайвонлар ҳамжамияти. http://wwlife.ru




212-расм. Граптолитлар. http://wwlife.ru



Фойдали қазилмалари. Фосфоритлар. Эрта кембрий - Ер тарихида фосфоритлар ва тузлар тўпланган йирик эпохалардан бири ҳисобланади. Бу вақтда Қоратовда (Қозоғистон), Хитойнинг жанубий-шарқида (Юньнань вилояти) ва Шимолий Вьетнамда кенг фосфоритли ҳавзалар вужудга келган. Эрта ва ўрта ордовикда Шарқий Европа ва Сибир платформаларида, Англия ва Швецияда донали-чиғаноқли фосфорит конлари ҳосил бўлган.
Туз. Кембрий даврида ҳосил бўлган тузлар миқёси бўйича девон ва пермнинг улкан туз ҳосил бўлган эпохалари билан қиёслаш даражасида бўлган. Силур чўкинди жинсларида ош тузи конлари кўп учрайди, уларнинг йирик заҳиралари Шимолий Америка платформасида тўпланган.
Нефт ва газ. АҚШ мидконтиненти нефтининг учдан бирини берувчи кўпчилик маҳсулдор горизонтлари ордовик ёшига эга. АҚШдаги баъзи нефт конлари силур ётқизиқлари билан боғлиқ. Шу даврда Клинтондаги (АҚШ) оолитли темир маъданлари ҳосил бўлган.

Download 62,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   250




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish