Mashg‘ulot №3 II guruh kationlarining analitik reaksiyalariva ular aralashmasining analizi

2.2.Simob (I) kationining reaksiyalari
Diqqat! Simob eritmasi bilan ishlaganda ehtiyоtkorlik talab etiladi, chunki simob tuzlari zaharli!
Simob (I) tuzlari suv bilan ta’sirlashib gidrolizlanadi, shundan uning eritmalarini tayyorlashda ularga tegishli kislotalar qo‘shiladi. Analitik kimyoda asosan Hg₂(NO₃)₂ ishlatiladi, uning eritmasiga 1:1 nisbatda HNO₃ eritmasi qo‘shiladi.
1. O‘yuvchi ishqorlar — NaOH va KOH eritmalaridan bir necha tomchisi 2-3 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga tomizilsa, qora rangli Hg₂O cho‘kma hosil bo‘ladi:
Hg₂(NO₃)₂ + 2KOH → Hg₂O↓+ H₂O + 2KNO₃
Hg₂²⁺ + 2OH^-→ Hg₂O↓ + H₂O
2. Ammiak eritmasi simob (I) ioni bilan qora rangli cho‘kma hosil qiladi:
Hg₂Cl₂ + 2NH₄OH → Hg↓ + NH₂HgCl↓ + NH₄⁺ + H₂O + Cl^-
2Hg₂(NO₃)₂+4NH₄OH→ [OHg₂NH₂]NO₃↓+ 2Hg ↓+ 3NO₃^-+3NH₄⁺ + 3H₂O
3. Natriy yoki kaliy karbonat ta’siridan simob (I) ioni karbonat cho‘kma hosil qiladi. Simob (I) karbonat tezda parchalanadi:
Hg₂²⁺ + CO₃^2-→ Hg₂CO₃↓ Hg₂CO₃→ HgO↓ + Hg↓ + CO₂↑
4. Xlorid kislotaning 3-4 tomchi eritmasi 3-4 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga qo‘shilsa, oq rangli Hg₂Cl₂ cho‘kma hosil bo‘ladi:
Hg₂(NO₃)₂ + 2HC1 → Hg₂Cl₂↓+ 2HNO₃
5. Vodorod sulfidning 3-5 tomchi eritmasi 2-3 tomchi Hg₂(NO₃)₂ eritmasiga aralashtirilganda, qora rangli Hg₂S cho‘kma tushadi:
Hg₂²⁺ + H₂S → HgS↓ + Hg↓ + 2H⁺