Mashg’ulot 1 Sana Mavzu

Uyga vazifa berish: Mavzuni o`rganib kelish.Biologiya faniga oid qiziqarli ma’lumotlar topib kelish.
Ko’rildi: _________U. Ortiqov.


Mashg’ulot 13 Sana ________________


Mavzu: Barglarning ichki va tashqi tuzulishi
Mashg’ulotning maqsadi: Barglarnig tashqi va ichki tuzulishini o`rganishю
Foydalanildigan jihozlar: darslik, qo’shimcha adabiyotlar, mavzuga oid rasmlar, kampyuter, slaydlar.
Mashg’ulotning borishi:
Barg asosan ikki qismdan: barg yaprog`i va barg bandidan tashkil topgan . Ayrim o`simliklar barg banding pastki qismida yon bargchalar ham bo`ladi. Ba'zi o`simliklarning bargi bandsiz bo`ladi. Bunday barglar bandsiz barg deyiladi. Barglar poyaga yoki novdaga, odatda, barg bandi bilan birikadi. Bandsiz barglar poyaga yaprog`ining pastki (ostki) qismi bilan birikadi. Bandli barglar tabiatda ko`p tarqalgan. Masalan, olma, o`rik, nok, terak, yong`oq, anjir, tok, bodring, qovun kabi mevali va poliz ekinlari, manzarali o`simliklarning bargi bandli; lola, bosh piyoz, shirach, gulsafsar, bug`doy, makkajo`xori, arpa, sholi kabi o`simliklarning bargi bandsiz bo`ladi.

Olma bargi: 1—barg yaprog`i; 2—barg bandi; J—barg tomirlari; 4— yon bargchalari.
Lolaning bandsiz bargi.
Tutning panjasimon tomirlangan bargi.
Parallel va yoysimon tomirlangan barglar: 1—parallel tomirlar; 2—yoysimon tomirlar.
Ko`pchilik o`simliklarning bargi va bargchalari aniq ko`rinib turadigan va ko`z bilan ko`rib bo`lmaydigan tomirli bo`ladi. Odatda, ular bargning orqa tomonida yaxshi ko`rinadi. Tomirlar barg bandidan bargga o`tib shoxlanadi. Shu tomirlar tufayli barg mustahkam bo`lady. O`simliklar tufiga qarab, tomirlar turficha shoxlanadi. Ular o`simliklarni bir-biridan farq qilishda muhim rol o`ynaydi. Masalan, ikki urug`pallali o`simliklar bilan bir urug`pallali o`simliklarni bir-biridan farq qilishda, asosan, ularning tomiriga e'tibor beriladi. Ikki urug`pallali o`simliklarning bargi odatda patsimon va panjasimon (to`rsimon) tomirlangan. Ularni ayniqsa, terak, chinor, olma, o`rik, nok, tut, g`o`za kabi o`simliklar bargida yaxshi ko`rish mumkin. Bir urug`pallali o`simliklardan bug`doy, arpa, makkajo`xori, oq jo`xori, g`umay va boshqalar bargining tomiri barglar chetiga parallel yoki yoysimon joylashgan. Bunday tomirlanish parallel yoki yoysimon tomirlanish deb ataladi .