Mashg’ulot 1 Sana Mavzu

Uyga vazifa berish: Mavzuni o`rganib kelish.Biologiya faniga oid qiziqarli ma’lumotlar topib kelish.
Ko’rildi: _________U. Ortiqov.
Mashg’ulot 14 Sana ________________
Mavzu: Novdada barglarning joylashuvi.Oddiy va murakkab barglar
Mashg’ulotning maqsadi:Novdada barglarning ketma-ket, qarama-qarshi xalqa hosil qilib joylashishini, barglarning xillarini o`rganish.
Foydalanildigan jihozlar: darslik, qo’shimcha adabiyotlar, mavzuga oid rasmlar, kampyuter, slaydlar.
Mashg’ulotning borishi:
O`simliklarning barglari tuzilishiga ko`ra oddiy va murakkab bo`ladi. Barg bandida bitta barg joylashsa, bunday barg oddiy barg deyiladi. Bularga olma, nok, o`rik, shaftoli, tut, tok, g`o`za, terak, rovoch, yantoq kabilarning bargi kiradi . Bitta barg bandida bir nechta bargchalar bandchalari orqali joylashgan bo`lsa, bunday barglar murakkab barg deyiladi . Murakkab bargli o`simliklarga shirinmiya, beda, soxta kashtan, yong`oq, na'matak, qulupnay, loviya, no`xat, yeryong`oq kabilar kiradi.

Oddiy barglar: 1—gilos bargi; 2—qayrag`och bargi; 3—majnuntol bargi.


Murakkab barglar: 1—yong`oqning toq patsimon bargi; 2— soxta kashtanning panjasimon bargi.
Barglar yaprog`ining shakliga qarab yumaloq, panjasimon, tuxumsimon, ovalsimon, yuraksimon, nashtarsimon, qalami, rombsimon, uchburchaksimon va boshqa shakllarda bo`ladi . Barglar yaprog`ining qirrasi (cheti) tekis, tishli, ikki karra tishli, arrasimon va o`yilgan bo`lishi mumkin. Barglar o`simliklarning turiga qarab tukli va tuksiz bo`ladi. Ko`pchilik o`simliklar bargining orqa tomonida ruki bo`ladi.
Oddiy barglar yaprog`ining tuzilishiga ko`ra patsimon, panjasimon va uch bo`lakli bo`ladi .
Murakkab barglar uch bargchali panjasimon, toq vajuft patsimon barglarga bo`linadi.
Uchta bargchali murakkab bargga — sebarga, beda, loviya, mosh; panjasimon bargchaliga esa soxta kashtan barglari kiradi.
Bargchalar umumiy barg bandining oxirigacha qaramaqarshi joylashgan bo`lsa, bunday barglar juft patsimon barg deyiladi (yeryong`oqda). Agar umumiy barg bandining uchi bitta barg bilan tugasa, bunday barglar toq patsimon barg deyiladi (shirinmiyada). Ba'zantoq bargchalar o`rnida gajaklar hosil bo`ladi (no`xat va burchoqda).