Mashg’ulot 1 Sana Mavzu

Uyga vazifa berish: Mavzular yuzasidan test va krosvordlar tuzib kelish.


Ko’rildi: _________U. Ortiqov.

Mavzu: Meva xillari.Mevalarning tabiatdagi ahamiyati

Darsning maqsadi:Mevalarning turli-tumanligi, xillari va ahamiyatini o`rganish.
Darsning borishi:Gulli o`simliklarda urug`langandan so`ng meva hosil bo`ladi.asosan urug`chi tugunchasidan hosil bo`ladi. Mevalar asosan ikki xil bo`ladi.1.Agar u tugunchaning o`zidan hosil bo`lsa chin meva (o`rik, olcha, shaftoli, olxo`ri, gilos) deyiladi. 2.Agar mening shakllanishida tugunchadan tashqari gulning boshqa qismlari ham ishtirok etsa soxta meva deyiladi.(olma, nok, behi). Mevaning oraliq qismi seret va qalin bo`lsa, bunday mevalar ho`l meva deyiladi. Agar oraliq qismi yupqa, etsiz, quruq bo`lsa, bunday mevalar quruq meva deyiladi.meva xillari turli tuman.
Rezavor mevalar:uzum, pomidor, qoraqat, ituzum.Qovoq mevalar:qovoq, qovun, tarvuz, handalak.Danakli mevalar:o`rik, olxo`ri, gilos,olcha.
Chatnamaydigan mevalar:bug`doy, arpa, suli makkajo`xori. Chatnaydiganlar:mosh, loviya, turp, rediska, jag`-jag`.Ko`sak mevalar:g`oza, lola, bangidevona chuchmoma.dukkak meva:no`xat, loviya, mosh.qo`zoqmeva va qo`zoqcha, qanotchali, va uchma mevalar tarqalgan.
Mevalar birinchi navbatda o`simliklarning ko`payishi uchun, tarqalishi, nasl qoldirishi uchun kerak. Qadimdan mevalardan bevosita oziq-ovqat va dori darmonlar tayyorlashda foydalangan.har qanday taomni tayyorlashda ziravor o`simliklarning mevasidan foydalaniladi.Zira , alqor, kashnich, sedana va murchlar. Ularning ayrimlaridan zeb-ziynat buyumlari tayyorlashda ishlatiladi.M:tasbehmunchoq, yersovun, qalampirmunchoq.Mevalarni faqat pishganda terib olish kerak.Masalan, urug`I pishib yetilmagan zira tupi bilan o`rib olinadi. Yem –xashak o`simliklari har yili, ayni gullagan vaqtda yem-xashak uchun o`rib olinadi.O`simliklarning yer ustki qismidan ajralishi, gulining urug` bermay nobud bo`lishi tabiatda o`simliklarning kamayib ketishiga sabab bo`ladi. Tabiatda har bir tur o`simlikning urug`I pishib yerga to`kilishi va o`z-o`zidan ko`payishi kerak.