Ma’ruza matni Toshkent – 2014 1-mavzu. Kirish. Mikrobiologiya fanining maqsadi va vazifalari

XIMIYaVIY FAKTORLAR
Ba’zi ximiyaviy moddalar bakteriyalarga kuchli ta’sir etadi. Masalan, ularga kuchli kislotalar, ishqorlar, og‘ir metallarning tuzlari bilan ta’sir etilsa, ularda manfiy xemotaksis namosn bo‘ladi.
Ba’zi moddalarning oz miqdrri ijobiy ta’sir etsa, ko‘p miqdori salbiy ta’sir etadi. Masalan, 40% li formaldegid (formalin) vegetativ hujayralarni va sporalarni nobud qiladi, fenol yoki karbol kislotaning 3—5% li eritmasi, xlorli ohakning 10—20% li eritmasi yoki spirtning 75% li eritmasi dezinfeksiyalashda ko‘p ishlatiladi.
Mikroorganizmlar o‘stiriladigan. oziq muhitini albatta sterillash zarur. Ular avtoklavda 2 atm. bosimda 120° da 30 minut davomida sterillanadi.
Kox kaynatgichida ham bo‘libbo‘lib sterillash mumkin. Buning uchun 100° da 30 minut sterillanadi, keyin termostatda bir sutka saqlanadi. Ikkinchi kun yana 100° da 30 minut sterillanadi va termostatda saqlanadi, uchinchi kuni ham xuddi shunday sterillanadi.
Mikrobiologiyada ishlatiladigan asboblar esa issiq havo yordamida kuritkich shkaflarda 150—160° temperaturada 1,5—2 soat davomida sterillanadi.
Oziqovkat sanoatida pasterlash usulidan keng foydalaniladi. Bunda sut mahsulotlari 60° temperaturada 30 minut saqlanadi, bunday ishlov berilganda bakteriyalarning vegetativ hujayralari nobud bo‘ladi.