Ma’ruza №5 Mexatronikada tormozlarning va yo`naltiruvchilarning qo`llanishi

4. Yo`naltiruvchilarning vazifasi va turlari.

Mexanizm elementlariga berilgan nisbiy harakatni ta`minlab beruvchi qurilmalar yo`naltiruvchilar deb ataladi.

MM da asosan ilgarilanma harakat uchun yo`naltiruvchilar ishlatiladi. Ular bir detalni ikkinchi detalga nisbatan berilgan aniqlik bo`yicha siljitish uchun ishlatiladi. Yo`naltiruvchilarga quyidagi talablar belgilangan:

• 
  harakatni turkkisiz amalga oshirish;
  
• 
  ishqalanishning uncha katta bo`lmasligi;
  
• 
  ishlash resursining kattaligi;
  
• 
  siyqalanishga chidamli;
  
• 
  haroratning keskin o`zgarishlarida ishlash qobiliyati.
  

Ishqalanish turiga qarab sirpanadigan va tebranadigan yo`naltiruvchilar tavsiflanadi. Yo`naltiruvchilar va konstruktiv sxemalar turi quyidani faktorlarga qarab tanlanadi: yo`naltiruvchilarning vazifasi, harakatning aniqligi, ruxsat etilgan yuklama, ishqalanish kuchi kattaligi, yaratish narxi, o`rnatish qiyinligi va xizmat ko`rsatish imkoniyatlariga qarab tanlanadi.

Sirpanish va tebranish yo`naltiruvchilari qabul qiladigan yukiga qarab ochiq va yopiq turlariga bo`linadi. Ochiq turlariga kuch zanjirini yopish uchun qo`shimcha kuchlar ishlatish ( harakatlanuvchi detalning massasi, yassi yoki spiralsimon prujinaning va membrananing kuchi) zarur bo`lgan qurilmalar kiradi. Yopiq turlariga kuch zanjiri uning konstruktiv formalari yordamida amalga oshiraladi.

Ishchi yuzasining shakliga qarab yo`naltiruvchilar silindrsimon, prizmasimon, Н-, П-, T-simon, shu bilan birga “qaldirg’och dumi”simon bo`lishi mumkin.