Ma’ruza №3 Mavzu: Mashg‘ulotlar jarayonida sportchilar tayyorgarligining asosiy bo‘limlari

CHalkashtiruvchi omillar xarakteri va vujudga keladigan buzilishlarning sabablari hamda ular vujudga keltiradigan jarayonlar.

1. Ko‘nikma va malakalarni mashg‘ulotda jismoniy sifatlarni chegaraviy namoyon bo‘lishi shartlariga moslashishi.

Bunday sharoitlarda sportchining texnik tayyorgarligi maxsus jismoniy tayyorgarlik bilan birlashib ketadi. Shu bilan birga musobaqa yuklamalariga yaqinlashtirilgan va ulardan ham oshirilgan ixtisoslashganlik trenirovka yuklamalarining hajmi va intensivligi bosh moslashuvchi omillar hisoblanadi. Chegara yaqinidagi va chegaraviy shiddatda bajariladigan mashqlar sonining nisbati (ayniqsa, tezkorlik – kuch sport turlarida) asta – sekinlik bilan ortib borish tomoniga o‘zgarishi kerak.

2. Musobaqada kuchlanish vaziyatlarni modellashtirish va qo‘shimcha qiyinchiliklarni kiritish. Malaka va ko‘nikmalarning mustahkamligi texnik va maxsus psixik tayyorgarlikning o‘zaro ta’siri yo‘li bilan ta’minlanadi. Ko‘nikmalarni barqarorlashtirish boshlanishi bilan mashqlarning bajarilishini engillashtiradigan usullarni chiqarib tashlash va harakatlarni boshqarish vazifalarini murakkablashtiradigan (fazoviy va vaqtli sharoitlarni murakkablashtirish, vizual kuzatib nazorat qilishni chegaralab qo‘yish, qo‘shimcha og‘irliklardan foydalanish singari) ayrim qiyinchiliklarni kiritish kerak. Musobaqalar yaqinlashishi bilan yuqori psixik kuchlanishlar bilan farq qiladigan musobaqaviy vaziyatlarni modellashtirish kerak. Bu vujudga keladigan xatoliklarni nazorat qilish va korreksiyalash usullaridan, shuningdek sportchini qiyinchiliklarni engib o‘tishga safarbar qiladigan maxsus psixik tayyorgarlik usullaridan foydalanish bilan birgalikda malaka va ko‘nikmalarning ishonchlilik darajasini ortishiga xizmat qiladi.