Тәлимнинг илмийлик ва дунйовийлик тамойили.
-Билимларнинг илмий хусусиятга эга бүлиши ва бу фан ва техника ютуқларини ҳисобга олган ҳолда доимо үзгариб, янгиланиб бориши илмийлик тамойили дейилади. Үзбекистон ҳудудидаги барча тәлим муассасаларида дунйовий билимлар берилади. Бу тамойилга сүзсиз амал қилиш болаларга бериладиган билимлар мазмунини вақти-вақти билан қайтадан күриб, үзгартириб туришни тақозо қилади.
2. Үзбекистон Республикасининг ҒТәлим түғрисидагиҒ қонуни ҒТәлим турлариҒ хусусидаги 10 моддасида шундай дейилади.
Үзбекистон Республикасида тәлим қуйидаги турларда амалга оширилади.
-мактабгача тарбия
-умумий үрта тәлим
-үрта махсус, касб-ҳунар тәлими
-олий тәлим
-олий үқув юртидан кейинги тәлим
-кадрлар малакасини ошириш ва қайта таййорлаш
-мактабдан ташқари тәлим.
Мактабгача тарбия. Халқ тәлими тизимида биринчи босқич-мактабгача тарбия. Унингасосий вазифаси болаларни соғлом ва етук қилиб тарбиялаш, уларни мактабга ҳам педагогик, ҳам психологик тарбиялашдан, уларнинг шахсий қобилиятларини ривожлантиришдан иборат. ҒБу тәлим 6-7 йошгача оилада, болалар боғчасида ва мулк шаклидан қати назар, бошқа тәлим муассасаларида олиб бориладиҒ.
Бошланғич тәлим. (I-IV синф). Умуммактаб тәлимида бошланғич мактабнинг аҳамияти муҳимдир. Чунки бошланғич мактаб умумий үрта тәлим олиш учун зарур бүлган билим, үқув күникмалари билан қуроллантиради. Бошланғич мактаблар алоҳида мактаб тури сифатида, айниқса қишлоқ жойларида күп тарқалган.
Умумий үрта тәлим мактаблари. (V-IX синф) Умумий үрта тәлим мактаблари үрта мәлумот олишни тәминлайди. Замонавий билимлар беради. Болаларнинг фикрлаш қобилиятини үстириб, олган назарий билимларини амалда қүллашга үргатади. Бу эса үз навбатида касб танлашга йүналтиради, бирор-бир касбни эгаллаш имкониятини беради.
Үрта махсус касб-ҳунар тәлими. Үзбекистон Республикасида касьб-ҳунар тәлимининг асосий мақсади йошларни меҳнат ва касб-кор күникмаларига үргатиш, ишчи ходимлар таййорлаш, уларни малакасини ошириш ва қайта таййоргарликдан үтказишдир. Ҳунар-техника тәлими, малакали ишчилар таййорлаш Республиканинг үрта махсус касб-ҳунар тәлими үқув юртлари, үқув-ишлаб чиқариш, үқув курс корхоналари, марказлари ва бошқа ишлаб чиқариш билан боғлиқ бүлган үқув муассасаларида амалга оширилади. Үзбекистонда халқ хүжалиги учун малакали мутахассислар таййорлаб беришда ҳунар-техника билим юртлари катта аҳамиятга эга.
Олий тәлим. Ҳалқ тәлими тизимида муҳим үрин эгаллаб, ижтимоий ва илмий тараққийотни белгилаб беради. Халқ хүжалиги ва маданиятнинг турли соҳаларини етук олий мәлумотли мутахассислар билан тәминлайди. Республика олий тәлим үз ичига университетларни, педагогика, қишлоқ хүжалиги, тиббийот, иқтисод, юридик политехника ва бошқа институтларни қамраб олади. Университетлар етакчи билим юртларидан бүлиб улар табиий-математик ва гуманитар мутахассислар бүйича етук кадрлар таййорлайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |