Maktabgacha oligofrenopedagogika va maktabgacha tarbiya maxsus metodikasi

Maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalarni axloqiy –estetik tarbiyasi. Hozirgi davrda ahloqiy tarbiya muhim ahamiyat kasb etmoqda, chunki siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy vazifalarni hal etish kо‘p jihatdan jamiyatning va undagi har bir shaxsning ahloqiy darajasiga bog‘liq.

Ahloqiy tarbiya – shaxsni har tomonlama rivojlantirishning muhim tarkibiy qismidir. U bolalarga ahloqiy tasavvur va bilimlarni singdirish. Ularda shaxsning ahloqiy his – tuyg‘u va sifatlarini, ijobiy munosabatlar va xulq madaniyatini tarbiyalashga qaratilgan jarayondir.

Ahloqiy tarbiya jarayonida bola ahloqiy jihatdan kamol topadi.

О‘zbek xalqining ma’naviyati haqiqatgо‘y va adolatli bо‘lish, jaholat va qabixlik yо‘lini tо‘sish, mehr – shavkat, ma’rifat, dо‘stlik, mardlik. Birodarlik, mehmondо‘stlik, poklik, xush xulqlik, insof, vatanparvarlik kabi insoniy fazilatlarni singdirishga chaqiroadi.

О‘zbek xalqining urf – odatlari, turmush tarzi, ta’lim-tarbiya, madaniyat an’analari moziyning uzoq-uzoq asrlariga borib taqaladi. Hozirgi va kelajak avlodimiz kishilari о‘zbek milliy manaviyatini yaxshi bilishlari va unga rioya qilishlari lozim. Shundagina jamiyat tо‘q, farovon, kishilar osoyishta va madaniy hayot kechiradilar.

Axloq kishilarning xulq-atvor normalari va qoidalarini, ularning о‘z-о‘ziga, boshqa kishilarga, mehnatga jamiyatga munosabati kabi ahloqiy tushunchalarni о‘z ichiga oluvchi ijtimoiy ongning alohida bir shaklidir. Axloq tarixiy xususiyatga ega, chunki u kishilik jamiyatida avlodlar tomonidan tо‘plangan ahloqiy tajribalarni aks ettiradi.

Qadim-qadimdan о‘zbek, sharq klassiklari ijodida ahloq-odob masalasi markaziy о‘rin egallab kelgan. Kaykavusning «Qobusnoma”sidan tortib Al-Xorazmiy, Abu-Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali Ibn Sinoning nazmiy va nasriy asarlarida Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilik”, Ahmad Yugnakiyning “Hibatul haqoyiq” kabi jahonga mashhur asarlarida, Alisher Navoiyning о‘lmas she’riyatida va boshqalarda ah ahloq – odob masalalari yoritilgan.

Pedagogika fani maktabgacha yoshdagi bolalarning ahloqiy tarbiyasini bola shaxsini shakllantiruvchi maqsadiga qaratilgan jarayon sifatida kо‘rib chiqadi.

Ahloqiy tarbiya oilada va maktabgacha muassasalarda amalga oshiriladi. Oila va maktabgacha muassasalarning birgalikda ish olib borishi muhim ahamiyatga ega.

Maktabgacha aqli zaif bolalarning ahloqiy tarbiyasi ularda tо‘g‘ri xulq malakalarini о‘zlashtirishni, shaxsiy sifatlarni shakllantirishga qaratilgan.

Yuqoridagi vazifalar bolalarning butun hayot va faoliyat jarayonida maxsus muasasalar va oilada amalga oshiriladi. Ahloqiy tarbiyada bolaning mehnat va estetitk tarbiyasi, shuningdek, bolaning kattalar va tengdoshlari bilan muloqoti asosiy rol о‘ynaydi.