|
P
k
=0.5
.
P
rux
;
P
k
=0.75
.
P
rux
;
P
k
=
P
rux
. (10.4)
Texnologik jarayonlarni olib borishda qatlamdan kirib keladigan suyuqliklarni
va gazlarni miqdori o‗lchanadi, namunalar olinadi va imkoniyat bo‗lganda neft va
qatlam suyuqliklarning tahlili bajariladi, ulardagi qattiq fazaning miqdori va tarkibi
(% da), mexanik aralashmalar va boshqalar aniqlanadi.
Qatlamga ta‘sir qilishning davom etishini aniqlashning asosiy meyori (sikllar
soni) oqimni barqarorlashishi va kirib keluvchi oqimda mexanik aralashmalarning
mavjud emasligini aniqlash hisoblanadi. To‗xtovsiz siklik ta‘sir etish tamom
bo‗lgandan so‗ng 2-3 soat davomida qatlam suyuqligi optimal depressiya rejimida
quduq tubi zonasini to‗liq tozalash uchun quduqdan suyuqlik tashqariga haydab
chiqariladi.
6. Suqma apparat chuqurlik manometri bilan birgalikda yer ustiga olib
chiqariladi manometrga yangi tasma qo‗yiladi, gidrodinamik klapan bilan bog‗lanadi
va NKQ ning ichiga tashlanadi. Bosimni egri tiklanishini yozuvi va rasshifrovka
qilish ishlari bajariladi.Undan keyin esa sirkulyasiya ishlari 2-3 saot davomida
yangilanadi va quduqdagi ishlar tugallangan hisoblanadi.
7. Agarda quduq favvora rejimida ishlatishga o‗tkazilsa, suqma apparat arqonli
texnika yordamida ko‗tarib olinadi. Quduqlar favvora rejimiga chiqarilganda yer usti
nasos agregatlari to‗xtatiladi va quduq ishga kiritiladi, quduqdan qolgan ishchi
suyuqliklar to‗liq chiqarib olinishi uchun qatlamdan keladigan suyuqliklar quvur
orqali ko‗taruvchi tizimga yo‗naltiriladi. Bundan keyin esa oqimli apparat NKQ
orqali yuqoriga ko‗tarib olinadi.
Oqim mavjud bo‗lmaganda (oqim juda kichik bo‗lganda) aralash rejimni
qo‗llash tavsiya qilinadi, ko‗p karrali tezkor depressiya-repressiya quduq tubi
zonasini regentlar bilan (kislotali, ishqorli, SFM) to‗ldirishni hosil qilish rejimiga
qo‗shiladi.
8. Quduqdagi qatlam bosimi gidrostatik bosimdan kichik yoki unga teng
bo‗lganda, quduq texnologik eritma bilan uchiriladi NKQ pokersizlantiriladi va
chuqurlik nasos jihozini tushirish uchun yer ustiga ko‗tarib olinadi.
Nazariy hisobotlar va tadqiqot ma‘lumotlari shuni ko‗rsatadiki, ishchi
syuqlikning
Q
ish
sarfiga muvofiq va qatlamda injeksiyalangan suyuqlik oqimiga
Q
in
397
bog‗liq holda injeksiya koeffitsienti va nisbiy bosim farqini
∆P
j
/∆P
j
nisbatlari har
qanday teng sharoitlarda injeksiyaning qabul kamerasida (quduqning paker tagi
zonasida) aniq bosimni hosil qiladi.
Ishchi suyuqliklarning bosimini nasos agregatlari (
P
a
)
yordamida boshqarish
orqali (
U
) injeksiya koeffitsientini hisobga olib, qatlamga bosimni kerakli
qiymatgacha pasaytirishga erishiladi.
Quduqda oqimli apparatning ishchi qisqa quvuriga kirishdagi bosim
P
ish
qo‗yidagi bog‗lanish orqali aniqlanadi.
х
na
u
b
s
ish
Р
Р
Р
P
.
.
(10.5)
bu yerda:
P
s.b.u
– oqimli apparat o‗rnatiladigan chuqurlikdagi suyuqlik ustunining
bosimi, MPa;
P
na
– quduqning ustidagi nasos agregatining ishchi suyuqlikni haydash
bosimi, MPa;
∆P
x
– suyuqlikni nasos agregatidan oqimli apparatning ishchi qisqa
quvuridagi harakatida bosimning yo‗qotilishi, MPa;
Aralashmali oqimni quduqdan yer ustidagi oqimli apparatning otmasigacha
tashish hisobga olingan holdagi bosim.
*
*
.
Р
Р
P
s
ар
оq
(10.6)
bu yerda: P
ap.s
– oqimli apparatni o‗rnatish chuqurligidagi suyuqlik ustunining bosimi,
MPa;
∆P
**
– ishchi suyuqlikni oqimli apparatdan quduq ustigacha harakatidagi bosimning
yo‗qotilishi, MPa;
Suyuqlik ustunining bosimi
H
g
H
g
P
s
ар
s
ish
us
s
.
.
.
(10.7)
ρ
ish.s
-
ishchi suyuqlikning zichligi,
g/sm
3
;
ρ
ap.s
-
aralash ishchi suyuqlikning zichligi,
g/sm
3
;
∆P
*
va
∆P
**
bosim yo‗qotilishlar quyidagi ifodadan aniqlanadi.
5
2
2
*
8
d
P
Q
Н
Р
ish
(10.8)
2
1
3
2
2
.
*
*
d
D
d
D
P
Q
Н
Р
аp
оk
(10.9)
bu yerda: λ – gidravlik yo‗qotilish koeffitsienti;
d
va
d
1
– NKQ ning ichki va tashqi diametrlariga mos keladi, m;
D
– ishlatish tizmasining ichki diametri, m.
Injeksiya bosimining (
P
i
)
ning qiymati chegaralangan bo‗lib, tog‗ texnik
sharoitlar bilan bog‗langan (yaqin qatlamlardan oqimni kirib kelishiga ruxsat
etilmaydi, tog‗ jinslarini buzilishiga, neftni gaz bilan to‗yinish bosimiga va hakozo).
Shunday qilib
i
ish
i
аp
оk
ish
аp
оk
P
Р
Р
P
Р
Р
.
.
; (10.10)
10.4-jadval
Quduqning
chuqurligi,
m
Injeksiya koeffitsienti ƒ
r
/ ƒ
s
772
,
0
1
,
0
708
,
0
2
,
0
054
,
0
3
,
0
4000
45,5
60,5
76,5
6000
66,5
88,0
112,5
8000
86,5
10,70
147,5
P
ok.ap
va
P
i
larning qiymatini keltirib qo‗yib, bosim kattaligini olamiz, injeksiya
kamerasidagi bosimni berilgan bosimgacha pasaytirish uchun, yer usti nasos agregati
bilan ishlash kerak bo‗ladi.
ish
аp
оk
ish
аp
оk
i
us
s
ish
s
us
s
na
Р
Р
Р
Р
Р
Р
P
Р
Р
P
Р
P
/
)
/
1
(
*
/
*
*
.
.
.
.
(10.11)
Do'stlaringiz bilan baham: |
