M s h. N u r m a t o V a, s h. T. H a s a n o V a rasm, buyum yasash va tasviriy faoliyatga


 ‘rta  guruhda  dekorativ  rasm  chizishga  o ‘rgatishning  mazmu­



Download 4,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/63
Sana30.12.2021
Hajmi4,97 Mb.
#92795
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   63
Bog'liq
Rasm buyumlar yasash va tasviriy faoliyat metodikasi. Nurmatova M.SH

0 ‘rta  guruhda  dekorativ  rasm  chizishga  o ‘rgatishning  mazmu­
ni  va  vazifalari.  Dekorativ  rasm  solish  bolalarga  4  yoshdan  bosh­
lab  o ‘rgatiladi.  0 ‘rta guruhda  dekorativ  rasm  solishga  o ‘rgatishning 
vazifalari  quyidagilar:
*  chiziqda,  kvadratda,  doirada  shakllami  ritm ik  joylashtirish- 
ning  kompozitsion  malakasini  rivojlantirish;
*  ranglar  hissini  rivojlantirish,  ya’ni  kontrast,  yorqin  ranglarni 
chiroyli  moslashtirish;
* turli yirik va mayda shakllam i — naqshning sodda elementlarini 
chiza  olish  malakasini  rivojlantirish;
*  m o ‘yqalam dan  foydalanishning  texnik  ko‘nikm alarini  rivoj­
lantirish,  qog‘ozga  yengil  tekkizib,  nuqtalar  hosil  qilish;
*  m o‘yqalamning  boshchasidan  to ‘g‘ri  chiziqlar  o ‘tkazishda 
ham da  dog‘chalar  hosil  qilish  usulida  m o‘yqalam dan  to ‘liq  foyda­
lanish;
0 ‘rta  guruhda  dekorativ  rasm  solishning  kompozitsion  vazifa­
si  tayyor  shakllam i  yelimlashga  o ‘xshashdir.  Boshlang‘ich  mash- 
g ‘ulotlarda,  bolalar m o ‘yqalam  bilan tekis chiziqlar chizib, ulam ing
110


orasida  m o ‘yqalam  yordam ida  dog‘chalar  hosil  qilishni,  nuqta- 
lar  hosil  qilishni  o ‘rganadilar.  Bunda  dog‘chalam ing  ranglarini  va 
naqsh  murakkablashgan  sari,  o ‘m ini  o ‘zgartiradilar.  M o‘yqalam 
yordam ida  dog‘chalar  hosil  qilish  usuli  (mazok)  bajarish  uchun 
yengil  b o ‘lgan  dekorativ  elementdir.  Bu  aniq  bir  harakatni  talab 
qilmaydi  va  m o ‘yqalam ni  qog‘ozga  botirib  olishdan  hosil  b o ia d i. 
Shuning  uchun  naqsh  chizishda  aw al  botirib  olish  usuli  kiritiladi, 
so‘ng n u q ta hosil qilish usuli kiritiladi. N uq ta hosil qilish m o ‘yqalam 
bilan  ishlashda yangi  usulni  talab  qiladi:  m o‘yqalam ni  vertikal  ho­
latda  ushlash  lozim,  shu  bilan  birga,  bolada  koordinatsion  harakat 
yetarlicha  rivojlangan  b o iish i  kerak,  chunki  m o ‘yqalam  qog‘ozga 
faqatgina  uchi  bilangina  tekkiziladi.  B osh lan gich   rasmlaming 
kompozitsiyasi  ham   soddadir:  birgina  elem entni  ritm ik  qaytarib, 
naqsh  chizish.  Faqatgina  insonlar  uchun  xos  b o ig a n   q o in in g   rit­
mik  harakati,  ana  shu  m ashqlarni  qaytarishni  yengillashtiradi  va 
tasviriy  shakldagi  ritm ni  yetkazib  berishga  yordam   beradi.
Almashinuv  —  kompozitsiyaning  murakkablashgan  usulidir. 
C hunki  u   b ir  nechta  shakllarning  o ‘zaro  moslashuviga  asoslana- 
di.  0 ‘rta guruhdagi  bolalar uchun  ikkitagina  elem entning  shakli  va 
rangi  bilan  navbatm a-navbat  almashtirish  yetarli  b o ia d i.
Dasturdagi  m aterialning  mukammallashib  borishi  m urakkab- 
roq  kom pozitsiya bilan  naqshda yangi  tasviriy  elem entlarni  kiritish 
hisobidan  hosil  b o ia d i.  N uqtalar  chizish  va  m o ‘yqalam ni  botirib 
olish  usulidan  tashqari,  bolalar  naqshda  doirachalar,  halqalardan 
foydalanib  chizishni  o ‘rganadilar.  Bu  elem entlarni  bolalar  kichik 
guruhlarda  tasviriashni  o ‘rganganIar.
Dekorativ  rasmda  bu  shakllami  chizish  anch a  o ‘zgaradi:  ular 
ancha  kichik  hajm da,  chizayotganda  shakllar  bir-biriga  hajmi  ji- 
hatdan  mos  b o iish i  kerak;  undan  tashqari,  bu  shakllar  predm et 
obrazi  bilan  b o g iiq   emas,  bu  albatta,  bola  uch u n   tasviriy  jara- 
yonni  murakkablashtiradi.  Bolalar  yana  naqshni  faqat  bir  chiziq- 
da  emas,  balki  to 'rtburchak  shaklida,  doirada  ham   joylashtirish- 
ni  o ‘rganadilar.  Bu  shakllar  naqshda  boshqa  kom pozitsiyani  talab 
qiladi.  K vadratda,  to ‘g‘ri  chiziqda  joylashtirilgan  naqshni  chizish 
yaram aydi,  chunki  kvadratning  to ‘rtta  tom oni,  burchagi,  markazi 
mavjud;  doirada  esa  m arkaz  bilan  chekka  aylana  chegarasi  bor.
Bu  quyidagi  vazifalarni  o ‘z  ichiga  oladi:
*  aylana,  kvadrat,  to ‘g‘ri  to ‘rtburchak  ichiga  naqsh  chizishda
111


shakllarning  ritm ik joylashtirishda  q o ‘llanadigan  kom pozitsion  qo- 
biliyatni  rivojlantirish;
*  rang  qobiliyatini  rivojlantirish,  kontrast  ranglam i  mos  holda 
ishlatishni  o ‘rgatish;
*  naqshning  oddiy  elem entlarini  chizishga  o ‘rgatish;
* m o ‘yqalam dan foydalanishning texnik ko‘nikm alarini rivojlan­
tirish  (qog‘ozda  yengil  yurg‘izish,  tochkalar  qo‘yish,  chiziqlar  chi- 
zayotganda  m o ‘yqalamning  butun  usti  bilan  chizish).
A w al  bolalar  m o ‘yqalam  bilan  to ‘g ‘ri  chiziqlarni  chizishni  va 
ularning  orasiga nuqtalar  q o ‘yishi,  ranglam i  ketm a-ket  almashtirib 
chizishni  o ‘rgatadilar.  U ndan  tashqari,  bolalar,  dum aloq va  aylana 
shakllami  chizishga  o ‘rganadilar.

Download 4,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish