M s h. N u r m a t o V a, s h. T. H a s a n o V a rasm, buyum yasash va tasviriy faoliyatga


Tayyorlov  guruhida  mazmunli  rasm  chizishga  o ‘rgatishning



Download 4,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/63
Sana30.12.2021
Hajmi4,97 Mb.
#92795
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   63
Bog'liq
Rasm buyumlar yasash va tasviriy faoliyat metodikasi. Nurmatova M.SH

Tayyorlov  guruhida  mazmunli  rasm  chizishga  o ‘rgatishning 
mazmuni  va  vazifalari.  K atta  guruhda  bolalar  orqali  egallangan 
ko'nikm a  va  m alakalar  tarbiyachiga  6—7  yoshli  bolaga  o ‘rgatish 
vazifalarini  m urakkablashtirish  im koniyatini  beradi.  Buning  uchun 
quyidagilar kerak.
Bolalar  rasmlarining  m azm unini  boyitish  uch u n  berilgan  m a- 
vzii  b o ‘yicha  rasm   sujetini  bolalarni  mustaqil  holda  aniqlashga 
o ‘rgatish.
Sujetda  harakat  natijasida  predm etning  shaklini  o ‘zgartirishga 
o ‘rgatish  (m asalan,  engashishni,  yugurishni).
K om pozitsion  qobiliyatlarni  rivojlantirish;  predm etlarning joy- 
lashishi,  yaqindagilarni  qog'ozning  pastiga,  uzoqdagilarni  qog‘oz- 
ning  tepasiga  (o ‘lcham larini  o ‘zgartirmasdan) joylashtirish.
108


Ranglam i  farqlash  qobiliyatlarini  rivojlantirish,  mustaqil  holda 
sujetga  m os  rangni  berishga  o ‘rgatish.
Bu  yoshda  bolalarning  analitik  fikrlashi  yaxshi  rivojlangani 
uchun  tarbiyachi  berilgan  mavzuga  mos  m azm unni  m ustaqil  h o l­
da  tanlashga  bolalarga  im koniyat  yaratib  beradi.  M asalan,  «Uy 
qurish»  mavzusi  b o is a ,  bolalarning  o ‘zlari  qanaqa  uy,  kim  qur- 
yapti,  qayerda  kabi  savollarga javob  beradilar.  Bolalar  harakatdagi 
predm etning  shakli  o ‘zgarishini  bilishadi,  shu  o ‘zgartirishlarni  tas- 
virlay  oladilar.
M aktabgacha t a ’lim m uassasasida  dekorativ rasm  solishga  o ‘r -  
gatishning  vazifalari.  D ekorativ  rasm  solish,  tasviriy  san’atning 
boshqa  barcha  turlari  kabi,  bolada  go‘zallik  hissini  rivojlantiradi. 
Xalq  dekorativ  san’ati  asarlari  bolalarga  yorqinligi  ham da  kom - 
pozitsiyalarining  soddaligi  bilan  yaqindir.  Bolalarni  tarbiyachi 
respublikamizning  turli  viloyat  dekorativ  san’at  asarlari  bilan  ta ­
nishtirish  bilan  birga,  vatanga  bo'lgan  m uhabbatni,  ana  shu  san ’at 
asarlarini  yaratayotgan  insonlar  m ehnatiga  b o ‘lgan  hurm atni  ham  
tarbiyalashi  zarur.  D ekorativ  rasm  solish  quyidagi  vazifalam i  o ‘z 
ichiga  oladi:
*  bolalarda  turli  shakllardagi  naqshning  tuzilishini,  kom pozi- 
tsiya bilan  bog‘lash  hissini  rivojlantirish;
*  ranglar  hissini  rivojlantirish;
*  dekorativ  san ’atdagi  usullam i  farqlay  olishni  va  alohida  ele- 
m entlam i  o ‘z  ijodida  q o ila y   olish  malakasini  rivojlantirish;
*  m o ‘yqalam   va  qalam   bilan  rasm  chizishning  texnik  ko‘nik- 
m alarini  hosil  qilish.
Bolalarni  dekorativ  rasm   solishga  o ‘ rgata  turib,  pedagog  b o la­
larda b u tun  naqsh  kom ponentlari,  ranglari,  kompozitsiyalari,  shakl 
elem entlari  o ‘rtasidagi  bog‘liqlikni  ko‘ra  olish  malakasini  rivojlan- 
tirishi  zarur.  Bola  predm etning  shakliga  va  nim a  m aqsadda  ishla- 
tilishiga  qarab,  uni  bezaydigan  om am enti,  naqshi  o ‘zgarishini  his 
qilishi  va  albatta,  tushunishi  zarur.  Shundan  kelib  chiqqan  holda, 
u  naqsh  bilan  bezashning  aham iyatini,  maqsadga  muvofiqligini, 
shakl  bilan  m azm un  o ‘rtasidagi  bog‘liqlikni  bilib,  tushunib  boradi. 
B olalam i  dekorativ  rasm  solish bilan  tanishtira turib,  ritm  nim a  va 
sim m etriya  nimaligi  haqida  ta saw u r  hosil  qilishga  o ‘rgatish  zarur. 
C hunki  dekorativ  san’at  olam i  ritm   va  simmetriyasiz  mavjud  b o ‘la 
olmaydi.  D ekorativ  rasm  solishda  asosiy vazifalardan  biri  —  rangni
109


his  qilishni  rivojlantirishdir.  Rang  — naqsh  om am entida  kompozi- 
tsiya bilan  chambarchas bog'Iangan,  naqsh bezagida ularni bir-biri- 
dan  ajratib  bo'lm aydi.  M aktabgacha  yoshdagi  bolalar  ranglarning 
bir-biriga mos kelib,  uyg‘unlashishini albatta, barchasini  o‘zlashtira 
olmaydilar.  Lekin  rang  hissi  ularda bog‘chagacha  b o ‘lgan  yoshdan 
boshlab  rivojlana boshlaydi.  Dekorativ  rasm da  ranglardan  foydala­
nish  vazifasi  har bir guruhda  murakkablashib  boradi  (yorqin,  kon- 
trast  ranglarning  moslashuvidan boshlab,  iliq va sovuq  ranglar jilo- 
si  (ottenok)ning  turli  uyg‘unlashuviga  qadar).  Bu  vazifani  amalga 
oshirishni  bolalar  eng  sodda  tasviriy  shakllami  chizishni  o ‘rganib 
b o ‘lganlaridan  keyingina  amalga  oshirish  va  bolalar  diqqatini  yan­
gi  vazifaga  konsentratsiyalash,  ya’ni  qaratish  lozimdir.  M asalan, 
shu  oddiy,  sodda  shakllami  naqsh  hosil  qilish  uchun  m a’lum  bir 
ketm a-ketlikda joylashtirish.
Boshlang'ich  tasviriy  ko‘nikm alarga bolalar birinchi va  ikkinchi 
kichik guruhda  ega bo'ladilar.  Ikkinchi  kichik guruhda  ayrim  vazi- 
falar  dekorativ  xarakterga  ega.  M asalan,  «Ro‘m olchaning  chetini 
chiziqlar  bilan  beza».  Lekin  bunday  mashg‘ulotning  asosiy  maq- 
sadi  —  naqsh  hosil  qilish  emas,  to ‘g‘ri  chiziqlarni  turli  yo‘nalishda 
o ‘tkazish  malakasini  mustahkamlashdir.

Download 4,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish