M. M. Mirsaidov, P. J. Matkarimov, A. M. Godovannikov materiallar



Download 6,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/137
Sana01.01.2022
Hajmi6,61 Mb.
#298423
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   137
Bog'liq
LelGhBqGBkq97jVvI5sUP5zWTzi6RQDkxbJxcXal

EI

EI

EI

EI

EI

EI

s

69

24



45

;

69



2

)

7



3

(

3



4

3

3



3

3

12



11

1

=



+

=

=



=

+



+



=

δ

δ



δ

 

 



 


 

251


EI

EI

EI

EI

EI

EI

s

4

,



45

6

,



45

5

,



21

24

;



4

,

45



)

3

7



2

(

6



4

4

0



22

21

2



=

+



=

=

=



+



+

=

δ



δ

δ

 



 

EI

EI

EI

EI

EI

EI

p

p

sp

2

,



200

72

2



,

128


;

2

,



200

2

)



7

3

(



4

9

4



9

3

3



2

1



=



=

Δ

+



Δ

=



+





=

Δ



 

 

Tekshirishlar shuni ko‘rsatmoqdaki, kanonik tenglamaga kiruvchi 



ifodalar to‘g‘ri topilgan. 

6. Ko‘chishlar olingan qiymatlarini (10.6) kanonik tenglamalar 

sistemasiga qo‘ysak 

0

72



6

,

21



24

0

2



,

128


24

45

2



1

2

1



=

+



=

+



EI

EI

X

EI

X

EI

EI

X

EI

Х

 

 Sistemani 



 

EI

1

 ga qisqartirib olib, yechamiz. Agar sistema 2–3 ta 



tenglamadan iborat bo‘lsa o‘rniga qo‘yish usulidan foydalanish qulay. 

Agar sistema 3 tadan ortiq tenglamalardan iborat bo‘lsa, u holda chiziqli 

tenglamalar sistemasini yechishning maxsus usullari qo‘llaniladi. 

Qurilish mexanikasida ko‘pincha «Qurilish mexanikasi» fanida va 

turli matematik ma’lumotnomalarda bayon etilgan Gauss usulidan 

foydalaniladi. 

6

,

2



68

,

2



45

,

0



515

,

0



86

,

2



,

45

,



0

0

72



6

,

21



8

,

12



86

,

6



53

,

0



86

,

2



45

24

45



2

,

128



1

2

2



2

2

2



1

=



=



=

=



+



=

=



Х

Х

Х

Х

Х

Х

Х

 

(10.9-rasm). 



 

 

10.9-rasm. Reaksiya kuchlari aniqlangan. 




 

252


Olingan natijalar to‘g‘riligini tekshirish uchun, ularni birinchi 

tenglamaga qo‘yamiz. 

45 



 2,61 + 24 • 0,45 – 128,2 =127,8 – 128,2 = – 0,4=0 



X

va 



X

2

 koeffitsientlari oldidagi (+) ishora tashlab yuborilgan 



reaksiyalar yo‘nalishi olingan birlik kuch yo‘nalishiga mos ekanligini 

bildiradi. 

 7. To‘la yuklanishdagi asosiy sistemani tuzamiz va M, Q, N 

yakuniy epyuralar quramiz (10.10-rasm). 

 

 

10.10-rasm. Rama uchun qurilgan ichki kuch epyuralari. 



 

0

2



/

6

,



2

1

2



1

1

1



=

=



z

qz

z

М

 da 


t

M

6

,



2

Q

0



=

=



 

                 

0,45

6

,



2

Q

1



1

1



=

+



=

N

qz

        


3

1

=



z

da  


-3,4t

Q

,



2

,

1



=

=



M

 

M



max

 ga  Q 


=

 0 da erishadi -2,6 

+

2z 


=

 0  z 


=

1,3 


tm

Ì

69

,



1

2

3



,

1

2



3

,

1



6

,

2



2

max


=



=

 



2

2

2



45

,

0



2

3

2



3

6

,



2

z

М

+



=



      

0

2



=

z

da 


2

,

1



=

M

 

                 



-3,4

3

2



-

2,6


45

,

0



Q

2

1



=

=



=

N

            

4

2

=



z

da  


6

,

0



=

M

 

 



Rama tugunlari muvozanatini tekshiramiz (10.11-rasm). 

 

 



10.11-rasm. Tugunni statik tekshirish. 


 

253


Rama tugunlarining muvozanatda bo‘lishi to‘la yuklanishdagi 

asosiy sistema ichki kuchlar epyuralarini to‘g‘ri qurilganini tasdiqlaydi, 

ammo M, Q , N epyuralari berilgan sistema epyuralari ekanligi 

kafolatini bermaydi. Buning uchun to‘la yuklanishdagi asosiy sistema 

deformatsiyalari berilgan sistema deformatsiyalariga mosligini, ya’ni 

deformatsion tekshirish deb ataluvchi tekshirishni o‘tkazish lozim. Shu 

sababli statik noaniq sistemalar nuqtalari ko‘chishini aniqlash tartibini 

ko‘ramiz.  

 

5- §. Statik noaniq sistemalarda ko‘chishlarni aniqlash 

 

     Statik noaniq sistemalarda ko‘chish qiymatini Mor-Vereshchagin 

usuli orqali aniqlash  eng qulayidir.  

     U yoki bu statik noaniq sistemada ko‘chishlarni aniqlash uchun 

tashqi yuk epyuralarini qurib (buning uchun statik noaniqlik ochiladi), 

keyin ko‘chishi aniqlanayotgan nuqtada statik noaniq sistemaga birlik 

kuch qo‘yiladi va birlik kuch epyuralari quriladi, statik noaniqlik 

ikkinchi bor ochiladi, birlik kuch va tashqi yuk bilan yuklangan statik 

noaniq ramani hisoblash, hamda birlik kuch va tashqi yuk epyuralarini 

ko‘paytirib ko‘chish topiladi. Ammo, haqiqatda bunga ehtiyoj yo‘q. 

Statik noaniqlik ochilganda tabiiyki berilgan sistema tashqi yukdan 

o‘zining statik noaniqlik fizik alomatlarini (harorat o‘zgarishi bilan 

kuchlanish paydo bo‘lishi, tayanchlar cho‘kishi va hokazo) saqlashga 

intiladi va to‘la yuklanishdagi asosiy sistema singari statik aniqlikka 

aylanadi (10.9-rasm). Mos ravishda, ko‘chishlarni aniqlash uchun birlik 

kuchni berilgan sistemaga emas, balki asosiy sistemaga qo‘yib statik 

aniq sistemada birlik kuch epyuralarini qurish mumkin. Misol tariqasida 

oldingi masaladagi rama «



A

» nuqtasining gorizontal ko‘chishini 

aniqlashni ko‘raylik (10.12-rasm). 

Asosiy sistemada 



A

 nuqtaga birlik gorizontal kuch qo‘yib (10.12b-

rasm) 

M

1

 epyurasini quramiz (10.12d-rasm).  



      Bu  epyurani  to‘la  yuklanishdagi yakuniy sistema uchun qurilgan 

yakuniy M epyura bilan ko‘paytirib (10.12a,b-rasmlar): 

 

EI

tm

EI

gor

À

3

354



,

0

3



6

,

0



33

,

1



33

,

1



=



=



Δ

 

qiymati olinadi. 




 

254


 

 

10.12-rasm. Ramaning «



A

» nuqtasidagi gorizontal ko‘chishini aniqlash: 

a) berilgan sistema; b) asosiy sistemaga birlik kuch qo‘yilgan; 

d) birlik kuch epyurasi. 

    

 

Natijadagi (–) ishora ko‘chish yo‘nalishi birlik kuch yo‘nalishi 



bilan mos tushmasdan, 

A

 nuqta gorizontal chap tomonga ko‘chishini 

bildiradi. 

    


Statik  noaniq  sistemalardan  ko‘chishlarni aniqlashning bu usulini 

oldingi masala yechimini deformatsion tekshirish uchun qo‘llaymiz. 

Vertikal 

X

1

 kuch qo‘yilgan nuqta vertikal ko‘chishini aniqlash uchun 

birlik kuch 

1

1



М

 epyurasini 



M

 epyura bilan ko‘paytirmiz. Epyuralarni 

ko‘paytirishda 

M

 murakkab epyurani bir nechta sodda epyuralarga 

ajratib olamiz (9.9-rasm). 

 Rigeldagi 

epyurani 

balandligi 

9 ga teng bo‘lgan parabola va 

balandligi 2,6·3=7,8 ga teng uchburchak ayirmasi sifatida ajratamiz. 

 

]

[



EI

EI

EI

EI

EI

M

8

,



0

4

,



23

2

,



24

3

6



,

0

3



2

,

1



)

3

2



,

1

6



,

0

3



(

2

6



4

3

8



,

7

3



3

4

9



3

3

1



=

+



=



+





+



+



=

Δ



 

 

 




Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   137




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish