h
qalinlikdagi yon tom onga cheksiz tarqalgan gruntning sirti
N0
yuk
bilan yuklangan deb faraz qilaylik (7.4-rasm ). B unday gruntning siqilish holati
tajribaxonada yon
tom onga kengayishdan
holi boMgan
sharoitdan
deyarli
farqlanm aydi
Shuning uchun m azkur holatda faqat ost tom onga y o 'n alg an siljish
ro ‘y beradi. Bu siljish birm uncha vaqt davom etib, natijada gruntning b oshlang'ich
g 'o v ak lig i
eg
ta ’sir yuki
N0
m iqdoriga m os ravishda e qiym atga o'zgaradi.
7.1-jadval
a
koeffitsiyentining qiym atlari
m
Y um aloq
poydevor
T o ’ rtburchak shaklidagi poydevorlar, A /В nisbat b o ’yica
Tasmasimon
poydevorlar
n>10
1
1,2
1,6
2
3,2
5
0,1
1,000
1,000
1,000
1,000
1,000
1,000
1,000
1,000
0,4
0,949
0,960
0,968
0,974
0,976
0,977
0,977
0,977
0,8
0,756
0,800
0,830
0,859
0,870
0,879
0,881
0,881
1,2
0,547
0,606
0,652
0,703
0,727
0,749
0,754
0,755
1,6
0,390
0,449
0,496
0,558
0,593
0,630
0,639
0,642
2,0
0,285
0,336
0,379
0,441
0,481
0,529
0,545
0,550
2,4
0,214
0,257
0,294
0,352
0,392
0,449
0,470
0,477
2,8
0,165
0,201
0,232
0,284
0,321
0,383
0,410
0,420
3,2
0,130
0,160
0,187
0,232
0,267
0,329
0,360
0,374
3,6
0,106
0,130
0,153
0,192
0,224
0,285
0,320
0,337
4,0
0,087
0,108
0,127
0,161
0,190
0,248
0,285
0,006
4,4
0,073
0,091
0,107
0,137
0,163
0,218
0,256
0,280
4,8
0,062
0,077
0,092
0,118
0,141
0,192
0,230
0,258
5,0
0,053
0,066
0,079
0,102
0,123
0,170
0,208
0,239
5,6
0,046
0,058
0,069
0,089
0,108
0,150
0,189
0,223
6,0
0,040
0,051
0,060
0,078
0,095
0,136
0,172
0,208
6,4
0,036
0,045
0,053
0,070
0,085
0,122
0,158
0,196
6,8
0,032
0,040
0,048
0,062
0,076
0,110
0,144
0,184
7,2
0,028
0,036
0,042
0,056
0,068
0,100
0,133
0,175
7,6
0,024
0,032
0,038
0,050
0,062
0,091
0,123
0,166
8,0
0,022
0,029
0,035
0,046
0,056
0,084
0,113
0,158
8,4
0,021
0,026
0,032
0,042
0,051
0,077
0,105
0,150
8,8
0.019
0,024
0,029
0,038
0,047
0,070
0,098
0,144
9,2
0,018
0,022
0,026
0,035
0,043
0,065
0,091
0,137
9,6
0,016
0,020
0,024
0,032
0,040
0,060
0,091
0,137
10,0
0,015
0,019
0,022
0,030
0,032
0,040
0,079
0,126
11,0
0,011
0.017
0,020
0,027
0,033
0,056
0,071
0,114
12,0
0,009
0,015
0,018
0.024
0,028
0.044
0,060
0.104
Shu bilan birga grunt nam unasining balandligi
V/;
qiym atga kam ayib,
/j,
= h - V h
m iqdom i hosil qiladn. Bu o 'zg arish asosan g 'o v a k la r kichrayishi
hisobiga kechishi m a ’lum, chunki siljish jarayonida zarralam ing hajm i doyarlik
o ’zgarm asligi m axsus tajribalar yordam ida isbotlangan. Y uqorida aytilganlam i
nazarda tutsak, zarralam ing dastlabki va siljishdan so 'nggi hajm ini quyidagicha
yozish m um kin:
102
h
_
A,
_
h
-
Ah
1 +
e0
1
1 +
e
1 + e
(7 .6 )
Bu ifodalam i o 'zaro tenglashtirib,
e
ga nisbatan yechsak, V
h
bilan
e
orasidagi b o g 'liq lik kelib chiqadi:
Ah r
\
e = e „ - — (l + e0J
(7.7)
M azkur ifoda yordam ida grunt sirtining cho'kish qiym ati aniqlanishi mumkin:
s = Ah =
g0 ~ g
1 + e„
(7.8)
bunda
e0.e
- gruntning s o f o g 'irlig id an
(q =y h)
hosil b o 'lu v ch i dastlabki va
No
yuk
ta ’sirida zichlangandan s o ’nggi g'ovaklik koefTitsiyentlari.
A gar
e0.e
ayirmani bosim orqali ifodalab,
N -q = p
deb qabul qilsak, uzluksiz
davom etuvchi yupqa poydevor ostidagi gruntning tugallangan ch o 'k ish m iqdorini
aniqlashim iz m um kin:
aph
bunda
a -
gruntning zichlashish koeffitsiyenti.
(7.9) ifoda yordam ida siqiluvchan qatlam balandligi
h
dan katta kenglikka ega
poydevor ch o 'k ish in i hisoblash ham yaxshi natija berishi m um kin.
Bajarilgan k o ’plab hisoblam ing natijasi yuqoridagi ifodani
B=2h
kenglikdagi
poydevorlarda q o 'llash yaxshi natija berishini
k o ’rsatgan. Serqatlam zam inning
c h o ’kishini aniqlashda har b ir grunt
(7.9) ifoda yordam ida hisoblanib, natija
jam lanadi.
Q a tla m la b ja m la s h u su li yordam ida c h o 'k ish m iqdorini aniqlash ayniqsa
serqatlam zam inlar uchun q o 'l keladi.
Zam inni m ayda qatlam larga b o 'lish va har b ir qatlam ch o 'k ish in i alohida
hisoblab, natijani jam lash bu usulning asosini tashkil etadi. B unday am allam i
bajarishning boisi inshootdan uzatiluvchi yukning zam in b o ’ylab notekis tarqalishi
va chuqurlashgan
sari
uning
m iqdorini
kam ayishi
kabi
xususiyatlam i nazarda tutishdir. U shbu usulni
q o ’llashda zam in b o ’ylab ajratiluvchi qatlam lar
qalinligi
poydevor
eni
o 'lcham ining
0,4
qism idan oshm asligi tavsiya etiladi.
M azkur usulning m ohiyati quyidagicha:
1.G eologik
qirqim da
poydevor tasviri
tushiriladi (7.5-rasm).
2. Poydevor o 'q id an so ’l tom onga ixtiyoriy
m asshtabda gruntning tabiiy bosim i chizm asi
7.5-rasm. Qatlamlab jamlash
u su lig a oid ch izm a
103
chiziladi.
3.Poydevom ing tag yuzasi sathidan boshlab uning o 'q id an o ‘ng tom onda inshoot
bosim i ta ’siridan yuzaga keluvchi hisobiy bosim (zo 'riq ish ) chizm asi chiziladi.
Ushbu sathdagi hisobiy bosim
,, = o r -
Do'stlaringiz bilan baham: |