M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

tiykarǵı
(túbir)
tańlaqlar
hám
dórendi
tańlaqlar
bolıp eki toparǵa bólinedi.
1. Tiykarǵı tańlaqlardıń qurılısın haqıyqıy tańlaq 
mánisindegi bir, eki yamasa onnan da kóbirek seslerden 
quralǵan tańlaqlar dúzedi. M ı s a l ı :
a, o, ah, ax, oy, 
oho, pa, pay, pah, haw, wax, yasha, uwh, tfiw, jit, 
pısh, shúw, ıx, tur, tót, o-o, oy-oy, haw-haw, pah-pah, 
shúw-shúw, háyt-háyt, tóte-tóte
t.b.
2. Dórendi tańlaqlardıń toparın basqa sóz shaqap-
larınan tańlaq mánisine ótken sózler quraydı. Olar tó-
mendegi sózlerdiń quramınan boladı:
1) tańlaq hám atawısh sózlerdiń qosılısıwınan: 
yapırmay bala, yapırmay janım, alla bárekella, qúdiretli 
qudayım-ay, yapırmay qudayım-ay, pay tamasha-áy, way, 
qudayım-áy 
t.b;
2) atawısh hám feyil sózdiń dizbegindegi turaqlı diz-
bek qálpinde keledi: 
jolıń bolsın, alla bilsin, ádira qalsın, 
táńir jarılqasın, alla rehimi jawsın, quday saqlasın
t.b.
118-shınıǵıw.
 
Kóshirip jazıń. Tańlaqlardıń astın sızıp, olardıń 
qaysısı túpkilikli dara tańlaq, qaysısı jup, qaysısı dórendi qospa 
tańlaq ekenin aytıń.
1. O, qúdireti kúshli anam, ápiw etegór mendey biygúna 
perzentińdi. 2. Apıray bala, jalpaq betli, murnınıń ústi ju-
malaq birew baldaǵın alıp jolǵa shıqtı ǵoy. 3. Pay, qoshshım, 
kele qoysań bolmay ma, aqırı. 
(Sh. S.)
4. Haw-haw, japsar-
day bále ǵoy. 
(K. S.)
5. Oy-bárekella, elde onıń adamı sóz-
siz bar, — dedi Jálmen Jiyemurattı quwatlap. 
(T. Q.)
6. Pah, 
shıjǵırıp pisti daǵı. 7. Kirttay sirke bolǵanda ma, pay, aytıp 

---

65
ketetuǵın edi-aw. 8. Uwh, shıǵarlıqqa kóterile bergende biz 
eshektiń júginen usladıq. 9. Há-há, — dep úrkitip, biz oǵan 
kesek ılaqtırdıq. 
(Q. D.)
119-shınıǵıw.
Oqıń. Tańlaqlardı tawıp, olardıń quramı boyınsha 
qanday tańlaq ekenin anıqlań.
1. «Aha, ǵarrı saǵal, tústiń be qolǵa?!» — dep, onı ákeldi 
xalıqtıń aldına. 2. O, seniń omiriń bir dástan eken. 3. Iy, 
ádira qalsın, buzıldı desesh... 
(I. Y.)
4. Pay-pay, balıqları son-
shama mazalı edi-aw!... 5. Yapırmay, usı kúnleri de sonshama 
qılmıs qılıp, adamlardıń da júreginiń túgi bar eken-aw... 
6. Oho! Tanıstırıwdı da qatıradı ekensiz. 7. Bay-bay-bay! Ózim 
bolǵanda ma? 8. Haw, Ótemis aǵa, assalawma áleykum, — dep 
qolımdı bir maydanǵa shekem jazdırmay turatuǵın edi. 
9. Alaqay, Palman aǵam kiyatır! Pa, dúnya-ay! Tuwıp ósken 
jer qanday qádirli! 
(N.D.)
120-shınıǵıw
.
Gáplerdeǵi kóp noqattıń ornına tiyisli tańlaqların 
qoyıp kóshirip jazıń. Jazıwda tiyisli irkilis belgilerin ózleriń qoyıń.