Lim vazirligi guliston davlat universiteti

Aholi va mehnat resurslari. Qashqadaryo viloyati o’zining aholi soni bo’yicha O’zbekistonda Samaqand, Farg’ona, Toshkent va Andijon viloyatlaridan keyingi beshinchi o’rinni egallaydi. U ayni vaqtda, aholi sonining o’sishi jihatidan Surxondaryo viloyati bilan birgalikda mamlakat demografik vaziyatida etakchilik qiladi. Jumladan, agar O’zbekiston aholisi 1989 — 2000 yillarda 123,8 foizga o’sgan bo’lsa, Surxondaryoda bu ko’rsatkich 139,2 va Qashqadaryoda 136,0 foizga teng bo’ldi. Birgina 2000 yilda aholi ko’payish sur’ati 2,1 foizni tashkil qildi.
Viloyat tabiiy geografik muxitiga mos holda aholi uning hududida bir tekis joylashmagan. O’rtacha zichlik 1 km² ga 77,4 kishi bo’lib, bu raqam Respublika o’rtacha ko’rsatkichidan deyarli 1,5 marta yuqori. Aholi xususan yuqori mintaqada ancha zich o’rnashgan. Masalan, zichlik Yakkabog’da 164, Shaxrisabz tumanida 158 va Kitobda 102 kishiga teng, vaholanki bu ko’rsatkich Baxoriston tumanida atigi 17, Muborakda 19, Dexqonobodda 25, U.Yusupov tumanida 38 kishini tashkil etadi, holos.
Aholi soni bo’yicha viloyatda Chiroqchi tumani oldinda turadi (257 ming, 2001 yil). Shaxrisabz tumanida ham, Shaxrisabz shaxrini qo’shib hisoblaganda, aholi 200 mingdan ziyod. Ayni vaqtda Baxoriston va Usmon Yusupov tumanlarining demografik sig’imlari ancha past ularning xar birida 32 va 48 ming kishidan aholi to’g’ri keladi.
Maydoniga ko’ra esa eng katta Dexqonobod tumani uning hududi 4,0 ming km² yoki viloyat maydonining 1G’7 qismi. Shuningdek, Muborak va Chiroqchi tumanlari ham nisbatan katta, eng kichigi—Kasbi tumani (0,65 ming km²).
Umuman olganda, yuqori mintaqa (Shaxrisabz, Yakkabog’ va Kitob tumanlari) ko’p jihatdan Respublikamizning aholisi zich voxa va vodiylariga o’xshab ketadi.
Halq xo’jalik tarmoqlari bo’yicha aholi bandligining taqsimlanishi quyidagicha (2000 yil, foiz hisobida), sanoat—7,3; qishloq xo’jaligi-43,3; qurilish—8,2; savdo, umumiy ovqatlanish va moddiy texnika ta’minoti—7,0; sog’liqni saqlash, fizkultura va sport 6,4; ta’lim, madaniyat, san’at va fanda 11,6 foiz. Respublika ko’rsatkichlariga taqqoslaganda bu erda sanoatda band bo’lganlar ulushi past, qishloq xo’jaligida, aksincha—yuqori.