Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

181-rasm. Qizilishtonsimonlar: 1- qizilishton, 2- tukan.
Qizilishtonlarning tipik vakillariga katta ola qizilishton (Dendrocopus major), kichik ola qizilishton (D.minor), qora qizilishton (Dryocopus martius), oqqanot qizilishton (D. leucopterus), dumlari yumshoq patli burma-bo`yin qizilishton (Junx torquilla) kiradi. O`zbekistonda qizilishtonlarning 2 ta turi, ya`ni oqqanotli qizilishton va dumlari yumshoq patli burmabo`yin qizilishton keng tarqalgan.
Tukanlar (Rhamphastidae) oilasi vakillari Janubiy va Markaziy Amerikadagi o`rmonlarda yashaydi. Ularni 37 ta turi bor. Bu qushlarning pati chiroyli rang-barang bo`lib, zebu-ziynat uchun ishlatiladi. Tumshug’i juda katta hajmli, uning chetlarida tishchalari bo`ladi. Tukanlar mevalar bilan, qisman umurtqasiz hayvonlar bilan oziqlanadi. Ba`zan qushlarning tuxumini ham yeydi. Uyasini daraxtga quradi.
Ko`kqarg’asimonlar (Coraciiformes) turkumi. Bu turkumga tashqi ko`rinishi va ekologik hususiyatlari bilan farq qiluvchi turli-tuman qushlar kiradi. Ular tropik va o`rta mintaqalarda tarqalgan. Ranglari yorqin ochiq. Daraxt va yer kovaklarida uya quradi. MDHda 3 ta oilasi, ya`ni kurkunaklar, ko`kqarg’alar va ko`ktarg’oqlar oilalari vakillari uchraydi. Bu turkumga 200 ga yaqin tur kiradi. MDHda 11 ta turi, shu jumladan, O`zbekistonda 4 ta turi uchraydi.
Ko`kqarg’alar (Coracidae) oilasining vakillari ko`proq zag’chalarga o`xshaydi. Ko`kqarg’alarning o`tkir va keng tumshug’ining uchki qismi ilmoqqa o`xshab qayrilgan. Pat rangi qo`ng’ir va qizg’ish aralash yashil-zangori rangda. Uchganda baland ovoz chiqaradi. Ko`kqarg’alar oilasining 11 ta turi bor. Ular Janubiy Yevropa, Afrika, Osiyo va Avstraliyada tarqalgan. O`zbekistonda oddiy ko`kqarg’a (Coracias garrulus) hamma joyda uchraydi.
Ko`qqarg’aning tana uzunligi o`rtacha 34 sm. Uchib ketuvchi qush, Afrikada qishlaydi. Ular deyarli hasharotlar bilan, ba`zan mayda kaltakesaklar va kemiruvchilar bilan oziqlanadi. Bu qushlar ko`plab jar yoqalarida uchraydi. Uyasini jarlardagi kovaklarga, quduq devorlariga, daraxt va devor kovaklariga quradi. May oyining oxirlarida 4-6 ta tuxum qo`yadi. Tuxumdan chiqqan jo`jalarini erkagi bilan urg’ochisi birgalashib boqadi. Ko`kqarg’a buzoqboshi, qo`ng’iz, chigirtka kabi hasharotlar bilan oziqlanadi. Ko`kqarg’alar qishloq xo`jaligiga katta foyda keltiradi. Jish bolali, tuxumini 18-19 kun bosadi.