Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Ovqat hazm qilish sistemasi. Boshskeletsizlarda, jumladan, lan-tsetniklarda ovqat hazm qilish sistemasi kuchsiz differentsiallangan nay bo`lib, halqum va ichakdan iborat. Halqum devorida ko`plab jabra teshiklari mavjud. Tanasining oldingi qismi pastki tomonida 10-12 juft paypaslagichlar bilan o`ralgan og’iz oldi teshigi bo`lib, u og’izga ochiladi. Undan keyin halqumning qorin tomonida endostil deb ataladigan uzun tarnovcha joylashgan (7-rasm). Endostil hujayralari shilimshiq ishlab chiqaradi. Kiprikchalarning harakati tufayli organik qoldiqlar va mayda organizmlar halqumga tushadi. Oziq zarralari endostil ajratib chiqaradigan shilimshiqqa yopishib qoladi va o`rta ichakka o`tib hazm bo`ladi. O`rta ichakning oldingi tomoniga qarab ketgan o`simtasi jigar funktsiyasini bajaradi. Anal teshigi qorin bo`limining keyingi qismida joylashgan. Shunday qilib, boshskletsizlarning hazm qilish sistemasi kam ixtisoslashgan bo`lganidan ular juda sodda usulda oziqlanadi (8-rasm).





8-rasm. Lantsetnikning tuzilishi: I–lantsetnikning uzunasiga kesmasi; II–lantsetnikning ko`ndalang kesmalari (halqum atrofi va ichak atrofi ko`ndalang kesmalari): 1-xordasi, 2-nerv nayi, 3-orqa suzgichi, 4-miomer, 5-selom, 6-halqum bo`shlig’i, 7-jabra yoriqlari, 8-jabralararo to`siq,
9-endostil, 10-jabra oldi bo`shlig’i, 11-atrial teshigi, 12-ichagining jigar o`simtasi, 13-ichagi,
14-nefridiylari, 15-anal teshigi, 16-orqa aorta, 17-ichak osti venasi, 18-jinsiy bezlari.


Nafas olish sistemasi. Lantsetnik ichagining oldingi qismi tanasining o`rta qismigacha cho`zilgan halqumdan iborat. Halqum devorida juda ko`p (100 juftdan ortiq) jabra yoriqlari bor. Bu yoriqlarni devori juda mayda kapillyar qon tomirlari bilan ta`minlangan. Jabra yoriqlari maxsus jabraoldi bo`shlig’iga, bu bo`shliq esa qorin tomonida tashqariga ochiladi. Jabraoldi bo`shlig’i – jabralarni zararlanishdan va hayvon qumga ko`milganida ifloslanishdan saqlaydi. Suv og’izoldi paypaslagichlari orqali dastlab og’iz bo`shlig’iga, undan juda ko`p kiprikchalar yordamida halqumga haydaladi va jabra yoriqlari orqali jabra oldi bo`shlig’iga chiqib ketadi.