Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи



Download 30,53 Mb.
bet15/364
Sana12.07.2022
Hajmi30,53 Mb.
#781312
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   364
Bog'liq
Зоология дадаев

A.O. Kovalevskiy
(1840-1901)
ordaboshlilar sinfi lantsetniklar (Branchio-stoma) va simmetriyasizlar (Asymmetron) avlodlarini o`z ichiga oladi. Keyingi avlod vakillarining tanasi assimmetrik tuzilishga ega.

Ularning kattaligi 5 sm ga yaqin bo`lib, jinsiy bezlari tanasining o`ng tomonida joylashganligi va suzgich qanotlarining tuzilishi bilan haqiqiy lantsetniklardan farq qiladi.


Boshskeletsizlardan Qora dengizda tarqalgan Yevropa lantsetnigi - Branchiostoma lanceolatum yaxshi o`rganilgan. Quyida Yevropa lantsetnigining tuzilishi va hayot kechirishiga tavsif beriladi.
Tashqi tuzilishi va hayot kechirishi. Lantsetnik uzunligi 5-8 sm gacha keladigan yarim tiniq hayvon bo`lib, dengizning sayoz qismida qumga ko`milib hayot kechiradi. Qumdan hayvonning faqat oldingi qismi chiqib turadi. U suv yuzasidan suv tubiga cho`kayotgan mayda organik qoldiqlar bilan oziqlanadi.
Lantsetnikning bosh qismi rivojlanmagan, cho`ziq tanasi ikki yon tomonidan siqilgan, oldingi va keyingi tomonlari ingichkalashgan bo`ladi.
Lantsetnik tanasining oldingi uchida pastga qaragan va sezuvchi (o`simta) qamragichlar bilan o`ralgan katta og’iz oldi voronkasi bo`ladi (6-rasm).





6-rasm. Lantsetnikning bo`yiga kesmasi: 1–paypaslagichlar bilan o`ralgan og’izoldi teshigi;
2–dum suzgich qanoti; 3–orqa suzgich qanoti; 4–metaplevral burma; 5–atrial teshigi (atriopor);
6–xorda; 7–miomer; 8–miosepta; 9–nerv nayi; 10–yelkan; 11–jabra yoriqlari; 12–ichak;
13–ichakning jigar o`simtasi; 14–jabraoldi bo`shlig’i; 15–halqum (endostil); 16–jinsiy bezlar.

Lantsetnikning orqa qismida bo`yiga tomon cho`zilgan pastgina yelka suzgich qanoti mavjud. Dumi keng suzgich qanoti bilan o`ralgan bo`lib, shaklan nayza yoki tibbiyot asbobi – lantsetga o`xshaydi, bu hayvonning nomi ham shundan olingan. Qorin tomonining orqa qismida dumosti suzgich qanoti o`rnashgan. Og’iz oldi voronkasining oxirida, gavda pastki bo`lagining ikki yon tomonida bir-biriga parallel o`rnashgan ikkita metaplevral burma bo`lib, bu burmalar gavdaning orqa uchiga ancha yaqinroq qismida bir-birlariga qo`shilib ketadi. Shu burmalarning qo`shilgan yerida jabra oldi bo`shlig’i yoki atrial bo`shliqni tashqi muhit bilan bog’lovchi atriapor bor. Atriapordan uzoqroqda va gavdaning bir oz chaproq tomonida – orqa chiqaruv teshigi joylashgan. Orqa, dum va qorin suzgichlari teri burmalaridan hosil bo`lgan. Lantsetnikning tanasi oqish tusda.


Teri qoplami. Hamma yuqori xordalilar singari, lantsetnikning teri qoplami ham ikkita: sirtqi epidermis va ichki korium qavatidan iborat. Lekin umurtqalilarnikiga qarshi o`laroq, lantsetnikning epidermisi xuddi umurtqasizlarnikidek bir qavat bo`lsa, koriumi, asosan yopishqoq to`qimadan iborat.

Download 30,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   364




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish