Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи


Dumsizlar (Ecaudata yoki Anura) turkumi



Download 30,53 Mb.
bet124/364
Sana12.07.2022
Hajmi30,53 Mb.
#781312
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   364
Bog'liq
Зоология дадаев

Dumsizlar (Ecaudata yoki Anura) turkumi. Dumsizlar turkumiga birmuncha murakkab tuzilgan, keng tarqalgan va turlari ko`p bo`lgan amfibiyalar kiradi (2100 dan ortiq turi bor). Ayrim adabiyotlarda 3500 - 4000 taga yaqin turi bor deyilgan. MDHda 23 ta turi uchraydi. Ular Antarktidadan tashqari barcha qit`alarda tarqalgan. Dumsizlar ayniqsa Janubiy Amerikada ko`plab uchraydi. Turlari ko`p bo`lishi bilan bir qatorda ularning hammasi bir xilda baqaga o`xshash shaklda tuzilgan bo`lib, gavdasi kalta va keng bo`ladi. Serbar boshi tanasiga qo`shilib ketgan. Ularda har doim oldingi va keyingi oyoqlari yaxshi taraqqiy etgan. Keyingi oyoqlari oldingilariga nisbatan 2-3 marta uzun bo`ladi. Orqa oyoqlarining uzunligi sababli ular sakrab-sakrab harakat qiladi. Umurtqalari protsel tipda (oldi botiq, orqasi qavariq) bo`ladi. Umurtqa pog’anasining dum bo`limi bitta uzun suyakcha (urostie) ko`rinishida bo`ladi. Ko`pchilik turlarida qovurg’alari bo`lmaydi. Ularning peshona va tepa suyaklari qo`shilib, juft peshona-tepa suyagini hosil qilgan. Dumsizlarda, shuningdek, bilak va tirsak suyaklari hamda katta va kichik boldir suyaklari ham qo`shilib ketgan. Kaft va kaftoldi suyaklari esa qisman qo`shilib o`sgan bo`ladi. Buning sababi ularning qattiq substratda sakrab-sakrab harakatlanishi bo`lsa kerak. Nog’ora bo`shlig’i rivojlangan. Voyaga yetgan turlarida tashqi jabralari va jabra yoriqlari bo`lmaydi. Urug’lanishi, asosan tashqi, kopulyativ organlari yo`q.
Ko`p turlarni o`z ichiga olgan dumsiz amfibiyalar turkumi 5 ta kichik turkumga va 19 ta oilalarga bo`linadi (102-rasm).
Dumsizlar turkumining kenja turkumlari nomlari tana bo`limidagi umurtqalarining qay shaklda bo`lishidan olingan.
1. Amfiselalar (Amphicoela) kenja turkumi vakillari dumsizlar turkumi orasida eng primitivi bo`lib, umurtqalari amfisel tipda tuzilgan, uncha uzun bo`lmagan qovurg’alari bor va dum muskullarining rudimenti saqlangan. Bu kenja turkumga bitta silliqoyoqlilar (Leopelmidae) oilasi kiradi. Silliqoyoqlilar oilasiga 4 ta tur kiradi, shulardan 3 tasi Yangi Zelandiyada va 1 tasi Shimoliy Amerikada tarqalgan. Ularning erkaklari bir umrga dumini saqlab qolgan. Yangi Zelandiyada uchraydigan turining dum bo`limi skeleti umurtqalari segmentlashgan. Hayotining ko`p qismini, asosan suvda o`tkazadi.






Download 30,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   364




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish