Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

Muskul sistemasi. Amfibiyalarning muskul sistemasi baliqlarning muskul sistemasidan keskin farq qiladi. Qorin muskullarining bir qismi metamer tuzilishini saqlaydi. Og’iz bo`shlig’ining muskullari (chaynash, til, og’iz bo`shlig’ining tagidagi) murakkablashadi, bu muskullar oziqning og’iz bo`shlig’idagi harakatini va o`pka ventilyatsiyasini ta`minlashda ishtirok etadi. Oyoq muskullarining massasi keskin oshadi.
Ovqat hazm qilish sistemasi. Hozirgi yashab turgan amfibiyalar voyaga yetganda hayvonlar bilan oziqlanadi. Ular turli umurtqasiz hayvonlar, yosh baliqlar, hatto itbaliqlar, suvda yashovchi qushlarning jo`jalari, suvga tushgan mayda kemiruvchilar bilan ham oziqlanadi. O`ljasini tutib olish usullari nisbatan bir xil. Oyoqsizlar hidlash va sezish organlari yordamida, dumlilar ko`rish va hidlash organlari orqali oziqa topadi. O`ljani ushlash jag’lari yordamida bajariladi.
Dumsizlarda o`ljani sekin yurib sakrash yoki poylash orqali ushlanadi. O`ljani tiliga yopishtirib oladi yoki jag’lari bilan tutadi. Oziq avval serbar og’iz bo`shlig’iga tushadi va undan qizilo`ngachga o`tadi. Tishlari mayda konus shaklida bo`lib, jag’-oraliq, ustki jag’, dimog’ va ba`zilarida hatto tanglay suyaklarida joylashgan. Qurbaqalarda tish bo`lmaydi. Dumli va oyoqsizlarning go`shtli tili og’iz-halqum bo`shlig’ining tagiga birikadi va og’izdan ma`lum darajada chiqib turish qobiliyatiga ega. Dumsizlarda til og’iz bo`shlig’inig tubida joylashadi va tashqariga ancha cho`zilib chiqa oladi. Tilning asosi og’iz tubining oldingi qismiga birikkan bo`ladi, tinch holatda uning uchi orqaga, ya`ni halqumga qarab turadi (95-rasm).





95-rasm. Urg’ochi baqada ichki organlarining joylashishi: 1-yurak; 2-o`pka; 3-jigarning chap pallasi; 4-jigarning o`ng pallasi; 5-o`t pufagi; 6-oshqozon; 7-oshqozon osti bezi; 8- o`n ikki barmoqli ichak; 9-ingichka ichak; 10-to`g’ri ichak; 11-taloq; 12-kloaka; 13-siydik pufagi; 14-siydik pufagi teshigi; 15-buyrak; 16- siydik yo`li; 17-siydik yo`lining kloakadagi juft teshigi; 18-o`ng tuxumdon (chap tuxumdoni olib tashlangan); 19-yog’ tanachasi; 20-o`ng tuxum yo`li; 21- chap tuxum yo`li; 22-tuxum yo`lining bachadon qismi; 23-tuxum yo`lining kloakaga ochilgan teshigi; 24-orqa aorta; 25-orqa kovak vena; 26-umumiy uyqu arteriyasi; 27-aortaning chap yoyi;
28-o`pka –teri arteriyasi.

Tanglayning oldingi qismida og’iz-halqum bo`shlig’iga juft ichki burun teshiklari -xoanalar ochiladi. Og’iz-halqum bo`shlig’ining tepa qismida so`lak bezlari bor. So`lak bezining tarkibida ovqatni parchalovchi fermentlar yo`q, bu bez og’iz bo`shlig’ini ho`llash va oziqni yutishini osonlashtirish uchun xizmat qiladi. Oziqni yutishda ko`z ham yordam beradi. Uncha uzun bo`lmagan qizilo`ngach oshqozonga ochiladi. Oshqozondan o`n ikki barmoqli ichak boshlanadi va ingichka ichakka ulanadi, ingichka ichak o`z navbatida serbar to`g’ri ichakka o`tadi. To`g’ri ichak kloakaga ochiladi. Amfibiyalarning ichak nayi gavda uzunligidan 2-4 marta uzun bo`ladi. Uch pallali jigarning o`rta pallasida o`t pufagi bor.

O`t yo`li o`n ikki barmoqli ichakka ochiladi. Oshqozon osti bezi oshqozon bilan o`n ikki barmoqli ichak orasida joylashgan, buning chiqarish yo`li o`t yo`lini o`rab oladi va sekretlari qo`shiladi. Oshqozonning pastki uchiga taloq joylashadi va taloqda qon hosil bo`ladi. Amfibiyalarning sutkalik oziq ratsioni gavda massasining 10-40% ini tashkil qiladi. Oziqning hazm bo`lishi uchun 8-12 soat vaqt talab qilinadi. Past temperaturada amfibiyalar bir yilgacha och yashay oladi.