|
16 Mavzu: Yuk iluvchining yuklarning ko‘tarish va uzatib berish paytidagi burch va vazifalari.
Reja:
Yuk ilishda xavfsizlik qoidalari.
Yuk iluvchining vazifalari.
Texnik tekshiruvdan va ko‘rikdan o‘tmagan yuk ko‘tarish kranlari, yechib qo‘yiladigan yuk ushlash moslamalari va taralar, ishga qo‘yilmaydi.
Yoqish yoki ishchi harakat tezligini o‘chirib yoqish uchun kulachli, friksion yoki boshqa mexanik moslamalar bilan jihozlangan yuk ko‘tarish kranlari mexanizmlari shunday yasalgan bo‘lishi kerakki, ular o‘zidan-o‘zi yoqilib ketish yoki mexanizmni ajratish imkoniga ega bo‘lmasligi lozim.
Yuklarni ko‘tarish lebedkasi va strelada bundan tashqari yuritmaning
tormozni bosmasdan o‘chib qolish xolati bundan mustasno.
Odamlarni ko‘tarishga, eritilgan metall yoki shlaklar, zaharli yoki portlovchi moddalarni, shuningdek elektrprovodli mexanizmlarda friksion va kulachli muft yoqishni qo‘llash quyidagilardan tashqari mumkin emas.
a) bir tezlikdan ikkinchi tezlikka yoqib o‘chiruvchi bir nechta diapazonli xarakatlanish yoki burish mexanizmlarida;
b) alohida boshqarish uchun ikki gusenitsasi umumiy uzatmali gusenitsali kranlar xarakatlanish mexanizmlari;
“a” va “b” punktlarda ko‘rsatilgan holatlarda tormozda kranning burilish qismi, gusenitsa yoki g‘ildiraklari bilan uzilmaydigan kinematik bog‘lanish bo‘lishi kerak.
Yuk ko‘tarish krani mexanizmlarining aylanadigan vaziyatni uzatuvchi
uzellarida shlitsali, shponli va boltli birikmalar qo‘llanilishi kerak.
17 Mavzu: Yuklarni tushirishda yuk iluvchining burch va vazifalari.
Reja:
Yuk tushirish qoidalari.
Yuk iluvchining vazifalari.
Kranlarning xavfsizlik qurilma va ularning tuzilishi ushbu Qoidalar va texnik tartibga solish sohasidagi me’yoriy hujjatlarga muvofiq bo‘lishi kerak. Mashina uzatmali yuk ko‘tarish kranlari avtomatik to‘xtashi uchun moslamalar (oxirgi o‘chirgich) bilan jihozlangan bo‘lishi kerak:
a) yuk ilish organini ko‘tarish mexanizmining oxirgi yuqori va pastgi
xolatlarida. Agar ekspluatatsiya shartlari bo‘yicha yukni pasportda ko‘rsatilgan satxdan pastga tushirish talab etilmasa, pastgi yuk ilish
organining oxirgi o‘chirg‘ichi o‘rnatilmasligi mumkin;
b) quloch o‘zgarish mexanizmi strelaning so‘nggi holatida;
v) yuk ko‘tarish kranlarining rels yo‘lida xarakatlanuvchi mexanizmlari va ularning yuk ko‘tarish aravachalari (temir yo‘l kranlaridan tashqari) tezligi oxirgi holatga kelishdan oldin 30 m/min (0,5 m/s) dan oshish imkoniga ega bo‘lsa. Minora kranining xarakatlanuvchi mexanizmlari,
oralig‘i (prolet) 16 m dan ko‘p bo‘lgan chorpoya va ko‘priksimon yuk tushirgich –
ko‘targichlar xarakatlanish tezligi qancha bo‘lishidan qat’iy nazar oxirgi
o‘chirgich bilan jihozlangan bo‘lishi kerak;
g) bitta kran yo‘lida ishlaydigan ko‘priksimon, chorpoya, konsolli va
portal kranlar xarakatlanish mexanizmlari yoki ularning yuk aravachalari.
Ko‘rsatilgan moslamalar boshqa mexanizmlarning siljishini chegaralash zaruriyati kerak bo‘lganda o‘rnatilishi kerak, masalan burilish menizmlari, yuk ko‘tarish mashinasining teleskopik qismini xarakatlanish ismi, yuk ilish organlarining mexanizmlari, kabinani ko‘tarishda.
Yuk ko‘tarish kranlarida o‘rnatiladigan oxirgi o‘chirgichlar, qarama-qarshi yo‘nalishda xarakatlanish imkoniyati ta’minlangan xolda o‘rnatilishi kerak.
Bir yo‘nalishda keyinchalik xarakatga ruxsat etiladi: boshqarish elektr sxemasidada ruxsat etilgan eng past tezlik bilan to‘xtash joyiga yoki so‘ngi to‘xtatish moslamasi (tupikovoy upor) ga yaqinlashadigan ko‘priksimon kranning harakatlanish mexanizmi uchun; quloch (strela)li kranda qulochni transport holatiga (yuksiz) tushirish mexanizmi uchun.
Elektrtal ko‘tarish mexanizmining oxirgi o‘chirgichlari shunday
joylashgan bo‘lishi kerakki, bunda yuk ko‘tarish mexanizmi yuksiz
ko‘tarilayotganda to‘xtagandan keyin, yuk ilish organi bilan elektrtal tirgi
orasidagi masofa (tirqish) 50 mm dan kam bo‘lmasligi, qolgan barcha yuk
ko‘tarish kranlarida esa 20 mm dan kam bo‘lmasligi kerak. Yukni 40 m/min
dan ortiq tezlik bilan ko‘tarishda, kranda asosiy o‘chirgichdan oldin ishga
tushuvchi va sxemani past tezlik xolatiga o‘tkazuvchi qo‘shimcha cheklov
qo‘shimcha moslama o‘rnatilishi kerak.
Greyfer lebedkasi alohida yuritmali greyferli kranlarda ko‘tarishning oxirgi o‘chirgich yoqilish sxemasi shunday bajarilgan bo‘lishi
kerakki, ko‘tarish mexanizmi dvigateli va greyfer qisqa tutashuv dvigateli,
oxirgi teppa xolatga yetganda, bir vaqtda o‘chirilishi amalga oshirishi kerak.
Siljish mexanizmining oxirgi o‘chirgichi, shunday joylashgan bo‘lishi kerakki, uning dvigatelining o‘chirilishi tirgakkacha bo‘lgan, mexanizmlar to‘xtash yo‘lining yarmidan kam bo‘lmagan yo‘lini tashkil etgan masofagacha amalga oshishi kerak, minorali, portal, chorpoya va ko‘priksimon yuktushirgich va yuk ortgichlar to‘la to‘xtash yo‘lidan kam bo‘lmasligi kerak.
Bitta yo‘lakda xarakatlanuvchi ko‘priksimon va konsol kranlarini
harakatlanishini cheklovchi moslamalari o‘zaro o‘rnatilgan xolda, ko‘rsatilgan masofa 500 mm ga kamaytirilishi mumkin. Tormozlanish yo‘li
kranni ishlab chiqaruvchi tomonidan ishlab chiqilgan pasportida ko‘rsatilishi kerak.
Ko‘priksimon turdagi kranlarda, ularning galereyasiga chiqish vaqtida krandagi kuchlanishni avtomatik tarzda o‘chiradigan moslama bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Binolar ichida ishlaydigan kranlarda, 42 Vdan
ko‘p bo‘lmagan trolleyli simlar o‘chirilmasligi mumkin.
Kirish galereya ko‘prigi orqali mo‘ljallangan ko‘priksimon kranlarda ,
bunday blokirovka galereyaga kiradigan eshikda o‘rnatilgan yuo‘lishi kerak.
To‘xtash maydonchasidan boshqariladigan yuk ko‘tarish mashinasining boshqarish kabinasiga kirish eshigida, ushbu kranni eshiklari ochiq xolatida xarakatlanishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun elektr blokirovka bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Agar kabina tamburli bo‘lsa, bunday blokirovka tambur eshikga qo‘yiladi.
Magnit kranlarda elektr sxemasi shunday bajarilishi kerakki,
krandagi kontakt asboblari va xavfsizlik moslamalari bilan kuchlanish
yechilganda, yuk elektr magnit kuchlanishi o‘chmasligi kerak.
Yuk ko‘tarish payti - 20 tonnagacha minora va portal kranlariga - 15%.
Qolgan boshqa kranlar -10 %.
Yuk ko‘tarish qobiliyatini cheklagich ta’siridan keyin yukni tushirish
yoki yuk paytini kamaytirish uchun boshqa mexanizmlar yoqilish imkoni
bo‘lishi lozim.
Ikki yoki undan ko‘p yuk ko‘tarish xarakteristikasiga ega bo‘lgan
kranlarda, yuk ko‘tarish qobiliyatini cheklagich qurilmasini yuk ko‘tarish
xarakteristikasi tanlanishiga muvofiq moslashtirish tanlash imkonini
beruvchi qayta ulagich bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak. Minora kranlari
qayta ulagichlarga yo‘l beruvchi imkoniyat bo‘lishi mumkin emas. Ko‘tarish
qobiliyati cheklagichi ximoya paneli yoki releli (elektron) bloki tamg‘alangan
bo‘lishi kerak.
Ko‘priksimon turidagi kranlar yuk ko‘tarish qobiliyati cheklagichlari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak, agar ishlab chiqarish texnologiyasi bo‘yicha qaytadan ortmoq mumkin bo‘lsa. Ko‘prik uzunligibo‘yicha yuk ko‘tarish qobiliyati o‘zgaruvchan kranlar xam shunday cheklagichlar bilan jihozlangan bo‘lishi kerak.
Ko‘priksimon turdagi kranlarda yuk ko‘tarish qobiliyatini cheklovchi
qurilmalar. ularni 25% dan ortiq yuk ko‘tarish imkonini bermasliklari
lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
