Конспект 5340600«Финанслар», 5340900«Бухгалтериялық есап ҳәм аудит»

Шекли пайдалылық - бул пайдалылық функциясынан қандайда бир зат өзгериўши бойынша алынған жеке өними болып табылады.
,
бул жерде - -зат муғдары;
- -зат бойынша шекли пайдалылық.
Шекли пайдалылық - бул қандайда заттан қосымша бир бирлик тутыныў етиў нәтийжесинде (басқа затлар тутыныўы өзгермегенде) тутыныўшы тәрепинен алынатуғын қосымша пайда.
Улыўма пайдалылық менен шекли пайдалылықтың өзгериўи төмендеги сүўретте келтирилген (5.1-сүўрет).


6.1-сүўрет. Улыўма пайдалылық ҳәм шекли пайдалылықтың өзгериўи.
Парықсызлық жанапай сызығы - бул тутыныўшы ушын бирдей пайда бериўши затлар комбинацияларын сәўлелендиреди. Ойлайық, - гумма, - фанта ишимлиги.


6.2-сүўрет. Парықсызлық жанапай сызығы.
Шекли алмастырыў нормасы. Парықсызлық жанапай сызығының төменге тәреп жатықлығы затты зат менен шекли алмастырыў нормасын сәўлелендиреди. Шекли алмастырыў нормасы әдетте менен белгиленеди.

Парықсызлық жанапай сызығының тангенс мүйеши жатықлығы терис болғаны ушын терис болады. Бирақ, оң болып, ол мүйеш жатықлығының абсолют қуны бойынша алынады.
Бюджет шегарасы товарлар баҳасына ҳәм тутыныўшының дәраматына тийкарланады ҳәм ол бар пул қаржылары да қандай тутыныў товарлар комплексин сатып алыў мүмкиншилигин көрсетеди.
Бюджет шегарасы берилген дәрамат ҳәмде ҳәм баҳаларда тутыныўшы тәрепинен сатып алыныўы мүмкин болған, биринши ҳәм екинши затлардың барлық комбинацияларын сәўлелендиреди. Бюджет шегарасын төмендегише жазыў мүмкин:
, ҳәм бул теңсизлик товарларга сарыпланатуғын қәрежетлер жыйындысы, тутыныўшы дәраматынан аспаўын билдиреди. ҳәм лардың терис болмаўы ( ҳәм ) шәртин киритсек, ол ҳалда биз тутыныўшының товарларды сатып алыўы мүмкин болған тараўын (5.3-сүўретте штрихланган бөлим) анықлаған боламыз: