Kirisiw. O’siw h’a’m rauajlanıwdın’ ulıwma nızamlıqları. Реже: Adam organizminin’ bir pu’tinligi


Qalqan ta’rizli bez aldı (yaki qaptalı) bezleri



Download 4,78 Mb.
bet53/65
Sana05.07.2022
Hajmi4,78 Mb.
#743009
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65
Bog'liq
1-8-temalarlekciya

Qalqan ta’rizli bez aldı (yaki qaptalı) bezleri. Bul bezdin’ kletkaları paratgormon sintezleydi. Paratgormon qanda kaltsiy h’a’m fosfor mug’darının’ turaqlılıg’ın saqlap turadı. Paratgormon (paratiroydlıq gormon) az sintezlengende skelet bulshıqetlerinin’ (a’sirese qarın bulshıq etlerinin’, diafragmanın’, qabırg’alar ara bulshıqetlerdin’) eriksiz qısqarıwı gu’zetiledi. Kishi jastag’ı balalarda ko’mekey bulshıqetlerinin’, spazmı payda bolıp bunın’ na’tiyjesinde dem alıwdın’ jetispewshiligi h’a’m asfiksiya rawajlanadı.
Ayrı ta’rizli bez (timus). Bul bez embrionallıq rawajlanıwdın’ 6-h’a’ptesinen baslap qa’liplesip baslaydı h’a’m erjetiw da’wirine kelip, salmag’ı 20-37 g boladı. Son’ınan keri rawajlanıp baslaydı, onın’ funktsional tkanları tutasttırıwshı tkan h’a’m may kletchatkası menen almasadı. 70 jastan o’tken adamlarda bezdin’ salmag’ı bolıp-bolg’anı 6 gr a’tirapında boladı.
Ayrı ta’rizli bez limfotsitlerdin’ jetilisken formalarının’ payda bolıwın ta’miynlep, organizmniq immunologiyalıq qorg’anıw reaktsiyalarında qatnasadı, kletkalıq immunitettin’ oraylıq buwını esaplanadı.
Asqazan astı bezi. Asqazan astı bezi aralas bezler toparına jatadı. Yag’nıy bul bezdin’ tkanının’ u’lken bo’limi as sin’iriw fermentlerin islep shıg’aratug’ın ekzokrin bo’liminen h’a’m atawshı ta’rizde (langergans atawshaları) jaylasqan endokrin bo’liminen turadı. Langergans atawshalarının’ 60-70% in beta-kletkalar, 20%-in alfa kletkalar sondayaq delta h’a’m t.b. kletkalar quraydı.
Beta kletkalarda-insulin, alfa kletkalarda-glyukagon, delta kletkalarda-somatostatin gormonları sintezlenedi.
İnsulinnin’ xızmeti organizmde uglevodlar almasıwın retlestiriw esaplanadı. İnsulinnin’ ta’sirinde organizmge tu’sken artıqsha glyukoza bawırg’a glikogen ko’rinisinde toplanadı, na’tiyjede qandag’ı qanttın’ (glyukozanın’) mug’darı normada saqlanıp turadı.
Glyukagon insulinnin’ antogonisti esaplanadı. Ol glikogennin’ ıdırawın ku’sheytedi h’a’m onın’ bawırdag’ı sintezin tormozlaydı, aminokislotalardan glyukozanın’ sintezleniwin quwatlaydı. Sondayaq glyukagon organizm ash qalg’anda, suwıqqa ton’g’anda, nervlik-psixikalıq, yaki fizikalıq zorıg’ıw sıyaqlı stresslik jag’daylarda beta kletkalardın’ insulin islep shıg’arıwın azaytıw qa’siyetine iye.
Somatostatin insulinnin’ h’a’m glyukogonnın’ sintezleniwinin’ regulyatorı esaplanadı. Somatostatin bioximiyalıq reaktsiyalardın’ tezligin pa’seytip insulinnin’ h’a’m glyukagonnın’ payda bolıwın azaytadı, kletkalarda beloktın’ sintezleniwin tormozlaydı.
Lipokayn maylardın’ almasıwında qatnasadı.
Langergans atawshalarının’ funktsiyası o’zgerse, zat almasıwdın’ derlik h’a’mme tu’ri, birinshi gezekte uglevodlar almasıwı buzıladı. Qantlı diabet keselligi rawajlanadı.

Download 4,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish