Kirisiw. O’siw h’a’m rauajlanıwdın’ ulıwma nızamlıqları. Реже: Adam organizminin’ bir pu’tinligi

Nerv sistemasının’ du’zilisi h’a’m a’h’miyeti. Joqarı nerv iskerligi h’a’m onın’ jasqa qaray o’zgeshelikleri.


РЕЖЕ:
1. Nerv sistemasının’ du’zilisi.
2. Nerv sistemasının’ fiziologiyası.
3. Refleks nerv iskerliginin’ tiykarg’ı ko’rinisi.
4. Nerv sisteması iskerliginin’ jasqa qaray o’zgeshelikleri.
5. Birinshi h’a’m ekinshi signallıq sistemalar h’aqqında tu’sinik.
6. Joqarı nerv iskerliginin’ tipleri.
7. Nerv sistemasının’ gigienası.
8. İshki sekretsiya bezleri h’aqqında tu’sinik.
9. İshki sekretsiya bezleri h’a’m olardın’ gormonları, a’h’miyeti.
10. Jınısıy ta’rbiyanın’ fiziologiyalıq tiykarları.
Таяныш сөзлер: Neyron,Nerv sistemasının’ birinshi funktsiyası, Nerv sistemasının’ ekinshi wazıypası, Nerv sisteması du’zilisi, Qozıwshan’lıq, Sinaps, Refleks, Titirkendiriwshiler, Arqa miy, Bas miy, Miyshe, Ortan’g’ı miy, Gipotalamus, Talamus, U’lken yarımshar, Elektroentsefalogra


Nerv sistemasının’ funktsiyası eki bo’limge bo’lip u’yreniledi. Nerv sistemasının’ birinshi funktsiyası adam organizminin’ barlıq kletka, tkan, organ h’a’m sistemalarının’ xızmetin basqarıw, ta’rtipke salıw sırtqı ortalıqtan, ishki organlardan keletug’ın informatsiyalardı qabıl etiw h’a’m olardı oraylıq nerv sistemasına jetkerip beriw, organizmdegi barlıq organlardı bir-biri menen baylanıstırıw h’a’m organizmnin’ bir-pu’tinligin ta’miynlew, ishki sekretsiya bezlerinde islep shıg’arılatug’ın h’a’r qıylı gormonlardın’ qan arqalı organizmge ko’rsetetug’ın ta’sirin, zat almasıwın basqarıw, o’siw h’a’m rawajlanıwg’a ta’sir etiwden ibarat. İ.P.Pavlov nerv sisteması-nın’ bul xızmetin onın’ to’mengi funktsiyası dep atag’an. Bul funktsiyanı arqa miy h’a’m bas miydin’ to’mengi bo’limlerinde (uzınshaq, orta, aralıq miy h’a’m miyshe) jaylasqan nerv orayları atqaradı.
Nerv sistemasının’ ekinshi wazıypası sonnan ibarat, ol adamnın’ sırtqı ortalıq h’a’m a’tiraptag’ı basqa adamlar menen baylanısıwın, qatnasın, sırtqı ortalıq jag’dayına iykemlesiwin ta’miynleydi. Sırtqı ortalıqtın’ ta’sirinde a’tiraptag’ı basqa adamlar menen qatnası na’tiyjesinde adamda payda bolg’an pikirlew, bayanlaw bilim alıw, o’ner u’yreniw este saqlaw sıyaqlı joqarı adamıylıq qa’siyetleri h’a’m nerv sistemasının’ a’ne usı ekinshi wazıypasına kiredi. İ.P.Pavlov nerv sistemasının’ bul wazıypasın joqarı nerv iskerligi dep atag’an. Nerv sistemasının’ bul wazıypasın onın’ joqarı bo’liminde jaylasqan (bas miy yarımsharları h’a’m onın’ qabıq bo’limi) nerv orayları atqaradı.