|
Ip gazlamalarni to'qishda to'quvchilikda mavjud o‘rilish- laming barcha turlari qo‘llaniladi.
Badiy bezatish jihatidan ip gazlamalar ham oqartirilgan, sidirg'a, naqsh bosilgan xillarga bo'linadi. Ulardan tashqari rangli iplardan chipor, rangli tolalar
aralashmalaridan esa melanj to'qimalar ishlab chiqariladi. Bo'yoqlari yuvilib ket- maydigan qilib pardozlangan ip gazlamalar ishlab chiqarish yildan-yilga ko'payib bormoqda.
Nisbiy pishiqligi, yemirilishga chidamliligi va gigiyenik xususiyatlari bo'yicha ip gazlamalar yuqori ko'rsatkichlarga ega. Ular suvda va issiqlik bilan ishlov berishda ham qulay va chidamli.
Ip gazlamalar klassik assortimentining katta qismini chit, byaz, satin, batis, markizet, vual va boshqalar tashkil etadi. To'quvchilikda keyingi yillarda ip gazlamalar tarkibiga kimyo- viy tolalardan viskoza va lavsan aralashtirilmoqda. Viskoza tolalari gazlamaga yumshoqlik berish bilan birga gigiyenik xususiyatini ham saqlaydi, ammo gazlamaning yuvishga chi- damliligini birmuncha kamaytiradi. Paxta tolalariga lavsan tolalarini aralashtirib ishlab chiqarilgan ip gazlamalaming g'ijimlanishi va kirishishi kamayadi, biroq gazlama dag‘alroq ko'rinishga ega bo‘lib uning gigiyenik xususiyati yomon- lashadi.
Pnevmomexanik usulida yigirilgan iplar ip gazlamalar- ning klassik, yangi yaratilgan turlarini ishlab chiqarishda keng ishlatiladi. Bu usulda yigirilgan ipdan ishlab chiqarilgan gazlamalaming pishiqligi 20-30 foiz kam bo'Mishiga qaramas- dan ulaming yemirilishga chidamliligi, halqali yigiruv mashi- nasida tayyorlangan ipdan ishlab chiqarilganga nisbatan 2-3 marotaba yuqori boMadi.
Savdo preyskuranti bo'yicha ip gazlamalar bir necha guruhlarga boMinadi: chitlar, byazlar (sump), ich kiyimlik gazlamalar, satinlar, ko'ylaklik gazlamalar va h.k. Maishiy gazlamalar assortimentining katta qismi olti guruhga ba'zi guruhlarning o‘zi kichik guruhlarga bo'Minadi. Masalan, ichki kiyimlik gazlamalaming byaz, mitkal (chit) va maxsus xillari bor. Ko'ylaklik gazlamalar yozgi, qishki, mavsumiy va boshqa tola aralashmali xillarga bo'Minadi.
Chit — o‘rta yo‘g‘onlikdagi oddiy tarash (karda) tizimi- da yigirilgan, polotno o‘ralishida to‘qilgan gazlama. Xom chit ishlab chiqarishda mitkal deb ataladi. Chitning tandasiga 18,5 va 20 teks, arqog'iga 15,3 yoki 18,5 teks yigirilgan ip ishla- tiladi. Tanda bo‘yicha nisbiy zichlik 49-53 foiz, arqoq bo‘yicha 39-43 foiz.
Chitlarning sirt zichligi (1 m2 matoning massasi) — 92-103 grni tashkil etadi.
Ko‘p hollarda chitlar sidirg'a va naqsh bosilgan hamda ishlab chiqariladi.
Chit, muslin, odulyar matolar bikir pardozlash, yaltira- tish va yuvilib ketmaydigan appretlar bilan ishlov berish jarayonlaridan o'tkazilishi mumkin.
Bolalar va ayollarning yozgi ko'ylaklari, bluzkalar va erkaklar ko'ylaklari, xalatlar, cho'milganda kiyiladigan ichki kiyimlar, yostiq jildi, ko'rpa jildi, tungi ko‘ylaklar va h.k.lar chitdan tikiladi.
Surup — (byaz) chitga qaraganda ancha qalin va og‘ir mato, u oddiy tarash tizimida ishlab chiqilgan, tandasi 25, 29 teks, arqog'i 29 teks paxta tolasidan yigirilgan iplardan to'qiladi. Surupning tanda bo'yicha nisbiy zichligi chitnikiga o'xshaydi, arqog'i bo'yicha biroz yuqoriroq bo'ladi, sirt zichligi 140-160 gr/m2 Eni 98-140 sm. Byaz chitga nisbatan dag'alroq bo'ladi.
Surup sidirg'a ranga bo'yalishi, bir yoki ikki tomoniga naqsh bosilishi mumkin. Surupga qattiq, yaltiroq va kumush- simon qilib pardoz berish mumkin. Surupning texnologik xossalari chitnikiga o'xshaydi. U ancha pishiq bo'lib, uncha cho'zilmaydi. .
kiradi.
Qalinligiga qaraganda satin va lastiklar yupqa, qayta tarash tizimida yigirilgan 8,3-14 teks ipdan to'qilgan, yarim yupqa yigirilgan 15,3-11,7 teks ipdan to'qilgan va qalin karda tizimida yigirilgan 18,5-15,3 teks ipdan to'qilgan turlarga bo'linadi.
Satin va lastiklar uncha silliq bo'lmaydi, yaltiroq satinda arqoq ip chiqib turadi, shuning uchun arqoq bo'yicha nisbiy zichligi (70-80 foiz) tanda bo'yicha nisbiy zichligidan (4045 foiz) ancha katta. Lastiklarning tanda bo'yicha nisbiy zichligi katta bo'ladi. Pardozlash jihatidan satinlar sidirg'a, naqsh bosilgan va oqartirilgan xillarga bo'linadi. Yupqa va yarim yupqa satinlar pardozlanganda merserizasiyalanadi.
Silliqligi, o'ngini hosil qiladigan iplar bo'yicha zichligi kat- taligi, merserizasiyalanganligi tufayli satin ishqalanishga yaxshi chidaydi va ko'p hollarda
astarlikka ishlatiladi. Satindan shuningdek, xalatlar, ko'ylaklar, bluzkalar va h.k.lar tikiladi.
Ko'ylaklik gazlamalar juda turli — tuman. Bu guruhga yozgi, qishki, mavsumiy va kimyoviy tolalar aralashmasidan to'qilgan gazlamalar kiradi.
Yozgi gazlamalar kichik guruhiga siyrak, yupqa va yengil gazlamalar kiradi. Ular, asosan, naqsh bosib pardozlanadi (oqartirilganlari ham boMadi).
Maya, volaja, vual, markizet, batist qayta tarash tizimida yigirilgan ingichka iplardan polotno o'riiishda to'qiladi. Ka- niyer, bahor, krep matolari mayda naqshli o'rilishda to'qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
