Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

163. Metallurgiya sohasining otasi-Georgoy Agrikola ishlarini tushuntiring?
Agrikola G. “Metallurgiya va tog’ ishlari haqida” kitobini yozadi. Bunda Saksoniya minerallaridan metallarni ajratib olish: mis, kumush, qo’rg’oshin va vismutlarni ajratib oldi. Tuzlardan esa selitralar, achchiq toshlar, kuporoslar va osh tuzining olinishini ishlab chiqdi. U alkimyoning probirka usulini tanqid qildi. Texnik kimyo rivojlanish natijasida analitik kimyoni keltirib chiqardi. Shu davrning kimyogar texnologlaridan biri Glauber N.R.dir. U benzol, nitrat kislotasi, (Glauber tuzini oldi).
2NaCl+H₂SO₄ = 2HCl +Na₂SO₄
Kimyoviy idishlarni yaratdi. Shunday qilib XVI-XVII asr texnikaviy kimyo asri bo’lib, bu davrda metallurgiya, shisha sozlash, keramika, ranglash rivojlandi. Alximiya davrining asosiy belgi va xulosalari quyidagilardan iborat. 1.Hamma alximiklar metallar transmutasiyasi bo’ladi deydi va shu maqsad yo’lida ishlaydi. Ibn-Sino uni mumkin emas deb ta’kidlagan. Parasels va Libaviylar bu asosiy masala emas deb ko’rsatgan. [ XVII asr oxirida Boyl ham transmutasiyaga ishongan, Nyuton ham oltin olish reseptini izladi.]
164. Berselius qilgan ishlari haqida ma’lumot bering?
Bundan foydalanib Berselius elementlar nomini uning lotincha nomidan 1 yoki 2 harfni olib belgilashni taklif qildi.
O - oksigenium, H - gidrogenium, S - sulfur. Buning natijasida kimyoviy formulalarni tuzish mumkin deydi mas. H₂SO₄ . Uning kamchiligi bir xil atomlar, murakkab atom hosil qilmaydi deganligidir.
Gey-Lyussak - hajmiy usul yaratib gaz qonunlarini taklif qildi. U Dalton taklif qilgan formulalardan NO ni N₂O, NH ni NH₃ deb to’g’irladi.
Berseliusning dualistik nazariyasi fanga kiritilib, unda modda xossalari uning strukturasiga, atomlar va atom gruppalarining joylashishiga bog’liq deyiladi. Shu bilan birgalikda struktura yadrosi atomlarning kimyoviy bog’lanishi asosida vujudga kelishi ko’rsatilgan. 1820 yilda Devi G. elektroliz hodisasini amalga oshirdi. U elementlar bir-biriga tegsa elektr zaryadi vujudga keladi degan fikrni aytdi. Bu fikrni davom ettirgan Berselius element elektromusbat va elektromanfiy qutbdan tashkil topgan bo’ladi deydi.