Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

159. Lomonosovning ilmiy ishlari haqida ma’lumot bering?
M.V. Lomonosov 1741 yilda atom – molekulyar ta’limotni quyidagicha ta’riflab berdi:
1. Moddalar korpuskulalardan (molekula) va elementlardan (atom) tashkil topgan.
2. Korpuskula va elementlar ma’lum hajm va og’irliklarga ega.
3. Korpuskula va element doimo harakatda bo’ladi, shuning uchun ularning issiqligi, temperaturasi har xil bo’ladi.
4. Harakatning saqlanish prinsipi bo’ladi. Shuning uchun ular bir-biriga ta’sir qiladi.
5. Olov modda harakati natijasidir. R Boylning metal-larning og’irliklari olovda qizdirilganda hosil bo’ladi degan fikrni noto’g’ri deb, u havo hisobiga oshadi deydi.
6. 1748 yilda M. V. Lomonosov “Moddalar massasining saqlanish qonunini"taklif qildi.
Moddalar massasining saqlanish qonuni - reaksiyaga kirishayotgan dastlabki moddalarning(d.m.) massasi yig’indisi reaksiya natijasida hosil bo’lgan moddalarning(r.m.) massalarining yig’indisiga teng deb ifodalanadi. Bu qonunni matematik ifodasi quyidagicha ko’rinishda bo’ladi:
 d.m =  r.m.
Moddalar massasini saqlanish qonuni kimyoviy jarayonlarni borish xarakterini moddalarning tarkibi miqdoriy analizini ilmiy jihatdan asoslab beradi.
160. Moddalarning organik va anorganik sinflarga ajralishi?
Kimyoning asosiy muammosini tushuntirishning uchinchi yo’li moddalarning tuzilishi haqidagi nazariyalardir. 1780 yilda Bergman organika so’zini va uning anorganik moddalardan farqini ko’rsatib beradi va Lavuazye, Bersellius, Furkruslarning ular haqidagi aytgan fikrlarini tasdiqladilar. Kimyoviy moddalarning tarkibi, xossalaridan tashqari yana ularning muhim xarakteristikasi tuzilish tushunchasi fanga kiritildi. Furkrus modda tarkibida atom gruppalari mavjud deydi. Organik kimyo XIX asrda anorganik kimyoning bir bo’lagi sifatida ajralib chiqdi va tez orada kimyoning asosiy muammosini hal qilishdagi 1 - daraja -tarkibdan, 2- daraja strukturaga ko’tarildi. Juda murakkab tarkibli - alkoloidlar, vitaminlar, garmonlar, antibiotiklar sintez qilindi.Bu davrda anorganik kimyoda rivojlanish ancha sust bordi. Asosan elektron, atom, molekula, valentlik tushunchalari bajarilgan hamma ishga asos bo’ldi. Anorganik kimyo faqat tarkib bilan shug’ullanib qoldi. Oksidlar, karbidlar, nitridlar ZnO , Fe₂O₃, CaC₂ , Na₂S , FeS , TiN sintez qilindi