Kimyo tarixi predmeti nimani o’rganadi

197 Avogadro qonunining yaratilishini ko’rsating
Italiya olimi A.Avogadro - 1811 yil gazlar hajmlarini tekshirib quyidagi gipotezani yaratdi: 1. Hamma oddiy va murakkab moddalar molekulalardan tashkil topadi. 2. Ikkita har xil gazning molekulalari soni bir xil t va P da, bir xil hajmda bir – biriga teng bo’ladi. U Dalton taklif qilgan SO va SO2 o’rniga SO2, SO3, CO va S2O o’rniga SO2 va SO bo’lishini ko’rsatdi. Avogadro atom va molekulyar og’irlikni zichlik orqali topish СТРУКТУРА (Дальтон) ХОССА (Бойль) ТАРКИБ 28 mumkinligini aytdi. Bular asosida 1860 yilda Karlsruedagi kimyogarlarning 1 syezdida “atom”, “molekula” tushunchalari qabul qilindi


198 Mendeleyev D.I. haqida malumot
XIX asr oxiri XX asr boshlari Rossiyada fan gullab yashnadi. Mendeleyev davriy qonunni, Butlerov ximiyaviy tuzilish nazariyasini yaratdi. Mendeleyev 1861 yil “Organik kimyo”, 1868 - 70 yillarda “Kimyo asoslari” kitobini yozadi. Dastlabki maqolalari - “Elementlar atom og’irligi va kimyoviy o’xshashligiga asoslangan tajribaviy sistema” va “Elementlar atom og’irligi va xossalarining munosabatlari”. D.I.Mendeleyev 1834 Tobolskda gimnaziya direktori oilasida tug’ildi. U gimnaziyadan keyin Peterburg bosh pedagogika institutiga o’qishga kirdi. 47 Keyinchalik uni Simferopolga o’qishga yuborishadi, u yerda buyuk xirurg Pirogov N.I. bilan uchrashadi. Keyin u magistr, bir yildan so’ng esa dosentlikni ximoya qiladi. 1858 yil 2 yil chet elga borib ishlab keladi. 1861 yil organik kimyodan ma’ruza o’qiy boshlaydi. Shu yili Voskresenskiy Xarkovga rektor bo’lib ketgandan keyin anorganik kimyo kafedrasiga o’tadi. 1868-1870 yillarda “Kimyo asoslari” kitobini yozib, davriy sistemaning dastlabki klassifikasiyasini taklif qiladi. 1892 yilda o’lchovlar va tarozilar bosh palatasiga ishga kiradi. U kimyo fanining umumiy, anorganik, organik, texnolgiya, agrokimyo, non yopish, pivo qaynatishlar, vino ishlari bilan shug’ullanadi. Ensiklopedist olim eng asosiy ishi davriy sistema, davriy qonun deb bilib, u kimyoning asosiy konsepsiyasi tarkib – xossalarga asoslangan holda ilmiy ishlarni bajardi.