«kimyo» kafedrasi “umumiy kimyo” fanidan

Spektrofotometriya bir jinsli sistema tomonidan koʻrinuvchi,ultrabinafsha va infraqizil monoxromatik nurlarning yutilishini oʻlchashga asoslangan.
Kolorimetriya rangli eritmada polixromatik nurlarning yutilishini oʻlchashga asoslangan.
Fotokolorimetriya tekshiriladigan moddalar tomonidan polixromatik nurlanishning yutilish darajasini oʻlchashda fotoelementlardan foydalanishga asoslangan.
Sistema tomonidan ma’lum miqdordagi nur energiyasi yutilganda atomlar jinsli sistemada yutilgan energiya miqdori moddaning eritmadagi konsentratsiyasiga toʻgʻri proporsional bogʻlanishda boʻladi.
Nurning yutilish qonunlari yoki Kolorimetriya qonunlari intensivligi J₀ boʻlgan nur oqimi eritmali idishga tushganda uning bir qismi ya’ni intensivligi J_r boʻlgani idishning yuzasidan qaytadi,yana bir qismi intensivligi J_a boʻlgani eritma tomonidan yutiladi va qolgan qismi intensivligi J_t boʻlgani eritmadan oʻtib ketadi.Bu qismlar orasida quyidagicha bogʻlanish boʻladi:
J₀ = J_r + J_a + J_t
Nurning eritma tomonidan yutiladigan qismi J_a eritmada ishtirok etuvchi moddaning molekulalari yoki ionlariga bogʻliq boʻlganligi uchun bu qiymatni bevosita aniqlab boʻlmaydi.Bu qiymatni eritmaga tushayotgan nurning intensivligi J₀ dan tekshirilayotgan eritmadan oʻtib ketgan nurning intensivligi J_t ayirmasi orqali topiladi.
Eritmadan oʻtishda nur oqimi eritmadagi molekulalar y oki ionlar qanchalik koʻp boʻlsa oʻz intensivligini shunchalik koʻp darajada yoʻqotadi.Shuning uchun nur oqimining kuchsizlanish darajasi faqat moddaning tabiatiga bogʻliq boʻlmasdan,shuningdek,konsentratsiya(C) ga va eritma qatlamining qalinligi (l)ga ham bogʻliqdir.
2.Emission spectral analiz.
Emission spectral analiz quyidagi turlarga boʻlinadi:
Vizual analiz namunadagi komponentlarning sifat va miqdoriy tarkibi koʻrinuvchi spektrni bevosita kuzatish yoki turli oʻzgartgichlar yordamida koʻzga koʻrinmaydigan nurlanishni koʻrinuvchi holatga oʻtkazib kuzatish orqali aniqlanadi.