Kimyo (5110500-Geografiya o’qitish metodikasi ta’lim yо‘nalishi talabalari uchun о‘quv qо‘llanma)

 
3RH+Me
3
 PO
4 
= 3RМe +H
3
PO
4 
Fosfat ionlarini to’la yo’qotish uchun kolonka distirlangan suv bilan 
yuviladi. So’ngra to’plangan kationlar kolonkadan o’ndagi kationitni xlorid 
kislota bilan yuvib siqib chiqariladi. Bu protsess kationitni qayta tiklash yoki
regeneratsiya deyiladi
R Me + HCl = RH + Me Cl 
Regeneratsiya kationit qayta ishlatish uchun yaroqli. Hosil qilingan filtrat va 
kationlar aralashmasi sifatida tekshiriladi. 
Anionlarda : 
n ROH + A
n
= R
n
A+nOH
- 
bu yerda R- anionit tarkibidagi erimaydigan organiq radikal A
n
– eritmada 
ishtirok etuvchi anion (PO
3-
4 ,
SO
2-
4 
va boshqalar)
2ROH +SO
4
2- 
= R SO
4
+2OH
- 
Anionitni regeneratsiya qilish, ya‘ni uni ON- formaga o’tkazish uchun 
kolonkadan ishqor o’tkaziladi. 
R
2
SО
4
+2Na OH
= 2ROH+ Na
2 
SO
4 
So’ngra anionidni ortiqcha miqdor ishqordan tozalash maqsadida neytral
reaktsiyagacha distillangan suv bilan yuviladi.
 
Fizik analiz usullari. 
Miqdoriy analizda fizik analiz usullaridan radiometrik
va mass-spektrometrik analiz usullari ko’p qo’llaniladi.
Radiometrik analiz –tekshirilayotgan modda tarkibidagi radioaktiv 
elementdan chiqayotgan nurlanishni o’lchashga asoslangan. Unda aralashma 
tarkibidagi radiaktivlik xususiyatiga ega bo’lgan izotoplar miqdori aniqlanadi. 
Miqdoriy analizda mass-spektrometriya usuli ham keng qo’llaniladi. 
Elementlarning izotoplaridan iborat aralashma tarkibini o’rganishda bu usuldan
foydalanish mumkin. 
Mass-spektrometriya usuli elektr yoki magnit maydoni ta‘sirida hosil 
bo’lgan ionlangan atom va molekula yoki radikal oqimlarning massasini 
aniqlashga asoslangan.