Кимё, биологик кимё ва молекуляр биология фанидан

Salitsil kislota va uning xosilalari.
S
alitsil kislotasi
antirevmatik, issik tushuruvchi va zamburuglarga karshi ta’sir etish tabiatiga ega.
Ammo u kuchli kislotali xossaga ega bulganligi sababli fakat malxamlar tarkibida kullaniladi.
U
larni tuzlari yoki efirlarini ichish mumkin.

(aspirin)

Yukoridagi barcha moddalar (salol bundan mustasno) ogrik koldiruvchi, issik tushiruvchi va shamollashga karshi vositalar sifatida kullaniladi. Metilsalitsilat malxamlar tarkibidagina kullaniladi. Salol ichak kasalliklarida kullaniladi va u ichak sistemasida gidrolizlanadi xolos.
Salitsil kislota xosilalaridan katta axamiyatga ega bulganlaridan biri p- aminosalitsil kislotasi (PASK)dir.
B
u modda p- aminobenzoy kislotasini antagonisti bulib, mikroblar usishiga tuskinlik kiladi va shu sababli tuberkulezni davolashda Na tuzi xolida kullaniladi.

BIOLOGIK FAOL GETEROTSIKLIK BIRIKMALAR

Tarkibida bir yoki bir necha uglerod atomidan farќli bo’lgan atomlar saќlovchi va tsiklik tuzilishga ega bo’lgan birikmalar geterotsiklik deyiladi.
Geterotsikllar tarkibidagi geteroatom tabiatiga ќarab ular azot, oltingugurt va kislorod saќlovchi geterotsikllarga bo’linadi.
Bundan tashќari geterotsikllar ћalќa tabiatiga ќarab ќuyidagicha sinflanadi.
To’yingan geterotsikllar:
C H₂-CH₂

NH etilenimin

To’yinmagan geterotsikllar

N pirrolin
H
A romatik geterotsikllar:
N – H pirrol
Geterotsikllar yana geteroatomlar soni va geterotsikldagi a’zolar soniga ќarab ћam sinflanadi.
Geterotsikllarning biologik faoliyati undagi atomlar tabiati, ularning o’zaro ta’sirlashuvlarining o’ziga xosligi, o’rinbosarlar tabiatlari bilan belgilanadi.

1. 
   BITTA GETEROATOMLI BESH A’ZOLI GETEROTSIKLLAR
   

Bularga aromatik tabiatga ega bo’lgan ќuyidagi moddalar kiradi:

N – H O S

Pirrol furan tiofen

1. 
   PIRROL VA UNING BIOLOGIK FAOL BIRIKMALARI
   

• 
  ¹ Pirrolning aromatikligi uning yassi olti elektronli P-sistema
  

e kanligi bilan tushintiriladi: 4 ta sp² gibridlangan uglerod
 ¹ atomlaridan va 1 ta sp² gibridlangan pirrol azot atomidan tashkil