Кимё, биологик кимё ва молекуляр биология фанидан


Pirokatexin rezortsin gidroxenon



Download 7,31 Mb.
bet2/12
Sana12.07.2022
Hajmi7,31 Mb.
#780793
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2-маруза

Pirokatexin rezortsin gidroxenon





  1. Diaminlar CH2-CH2-CH2-CH2

 butandiamin 1,4 (putrestsin)
NH2 NH2
Petendinamin (1,5) kadaverin CH2-CH2-CH2-CH2
 
NH2 NH2



  1. Dikarbon kislotalar:

COOH COOH COOH COOH
   
COOH CH2 CH2 CH2

Щavelь. kislota   


etandi COOH CH2 CH2
 
COOH CH2

Yantar kislota 


Butandi k-ta COOH
Pentadin kislota

Geterofunktsional birikmalar tarkibida bir vaktni uzida bir biridan tabiati bilan farklanadigan bir nechta funktsional guruxlar saklaydilar.
Aminospirtlar:HO-CH2-CH2-NH2 2-aminoetanol (kolamin).
Oksi (gidroksi) kislotalar: CH3-CH-COOH

OH 2-gidroksipropan kislotasi

  1. Aminokislotalar: CH3-CH-COOH


CH2 2-Aminopropan kislotasi

  1. Okso (keto) kislotlar: CH3-C-COOH 2-oksopropan kislotasi (PUK) 

O

Bu funktsional guruxlar elektroaktseptorlik tabiatiga ega bulganliklari sababli ular uzaro ta’sirlashib bir-birlarini reaktsion kobiliyatlarini ortishiga olib keladi. Masalan, oksokislotalarda xar ikki karbonil guruxni elektofil tabiati ularni uzaro – J ta’sirlashuvi xisobiga kuchayadi:

Intuktiv effekt 3-4 bogdan keyin sunadi va shu sababli bunday guruxlar uzaro kanchalik yakin joylashgan bulsa, ular ta’sirlashuv effektlari shunchalik kuchli namoyon buladi.
Bir molekula tarkibida saklangan reaktsion guruxlar uzlarini dastlabki ximiyaviy xossalarini saklab kolish imkoniyatiga egadirlar.

  1. Aminospirtlar.

Tarkibida gidroksid va aminoguruxlar saklangan moddalarga aminospirtlar deyiladi.
Aminospirtlardagi bu ikki gurux bitta uglerod atomiga boglangan xolda saklana olmaydi. Bunga sabab, bunday moddalarni notugriligi va tezda parchalanishidir:
-NH3 O
NH2 R-C-H Karboksil birikmalar
R -C-OH 
H -H2O R-C=NH iminlar
N
Amnospirtlarni oddiy vakili 2- aminoetanol yoki kolamindir: NO-SN2-SN2-NH2
Kolamin, biologik moddalar tarkibiga kiradi, uni uzi esa in vivo jarayonlarida turli biologik faol moddalar sintezlanishida dastlabki modda vazifasini bajaradi.
Masalan, antiallergik va uyku chakiruvchi modda bulgan dimedrol kolamin xosilasidir.


CH3


CH-O-CH2-CH2-N dimedrol
CH3
kolamin koldigi

Biologik faol aminospirtlardan yana biri xolin bulib, uning xosilalari vitaminsimon moddalar bulib, yoglar almashinuvini ta’minlab turadi.


Xolinni in vivo sharoitidagi sintezini kuydagicha kursatish mumkin:
N metil transferaza +
H O-CH2-CH-COOHOH-CH2-CH2-NH2 HO-CH2-CH2-N(CH3)3
NH2 -CO2 kolamin xolin

Tirik organizmda xolin metabolitik jarayonlarda ishtirok etuvchi betain ioniga, yoki nerv impulьslarini utkazuvchi asosiy vosta – atsetilxolinga aylanishimumkin:


oksidlanadi OOC-(CH2)-N(CH3)3 betain


NO-SN2-SN2-N+(CH3)3
O
C H3-C
S-KoA
A tsetillanadi CH3-C-O-CH2-CH2-H+(CH3)3
atsetilxolin
Tarkibida xolin saklovchi dorivor moddalarga kuyidagilarni misol kilish mumkin.:
O
[CH3-C-O-CH2-CH2-N-(CH3)3]CL atsetilxolin xlorid – tomirlarni kengaytiruvchi vosita.
O
[H2N-C-O-CH2-CH2-N(CH3)3]CL karbonoilxolinxlorid (karboxolin) xolin-esteraza fermenti tomonidan gidrolizlanmaydi, shuning uchun xolindan kuchli bulib, tomir kengaytiruvchi vosita sifatida kullaniladi.


O
CH2-C-O-CH2-CH2-H-(CH3)3 suktsinatxolin yodid (ditilin)
 O 2J yantar va xolin murakkab efiri
CH2-C-O-CH2-CH2-H-(CH3)3 bulib, mushaklar taranligini kamaytiruvchi modda sifatida kullaniladi
Tirik organizmda katta axamiyatili bulgan tarkibida pirokatexin (katexan) koldigi saklagan va umumiy nomi katexolaminlar deb atalgan biogen aminlar kasb etadilar.
Tirik organizmda katexolaminlar almashinmaydigan α – aminokislota fenilalanindan sintezlanadi. Bu jarayon tirik organizmni uzi uchun uta zarur bulgan neyromediatorlarni sintezlanishi bilan tugaydi:

Gidroksilaza gidroksilaza


- CH2-CH-COOH NO- -CH2-CH-COOH
NH2 NH2
tirozin OH
OH dekarboksilirovanie Dofalin
N O- -CH2-CH-COOH -CH2-CH2 - NH2 OH NH2


OH ON n metil transferaza
N O- -Ch-CH2-NH2
NO H
-CH-CH2-N-CH3
NO OH
Adrenalin

Bu jarayonda sintezlangan dofamin peradrenalin va adrenalinlar – katexolaminlar sinfiga mansubdir.


Adrenalin – yurak faoliyati va karbon suvlar (uglevodlar) almashinuvini boshkarishda ishtirok etadi.
Fiziologik stress xolatlarida konga ajralib chikadi (kurkuv gormoni) va kon bosimini oshiradi.
Kator tabiiy va sintetik biologik faol moddalar tabiati jixatdan katexolaminlarga yakin turadi va shu sababli dorivor moddalar sifatida kullaniladi:

- CH-CH-NH-CH3


OH CH3 - CH-CH2-NH–CH3
HO OH
Efirni (alkaloid) kon lizaton (sintetik dori vositasi)
tomiri va bronxlarni kon bosimini oshiradi
kengaytiradi




  1. Download 7,31 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish