Кичик гуруҳ (3-4 ёш)

Лой, пластилин (тузли хамир ва рангли шамча)лар билан ишлаш.
Болада лой, пластилин (тузли хамир, рангли шамча)лардан нарсалар 
ясашга қизиқиш уйғотиш. Пластик материал (лой, пластилин, тузли хамир, 
рангли шамча)ларнинг хусусиятлари ҳақида тушунча бериш, бола нарсани 
қўллари билан ушлаб, ҳис қилишига эришиш; иккала қўлидан 
фойдаланган ҳолда нарса ясаш усулларини ўргатишда давом этиш. Қўл 
кафтлари орасидаги лой бўлагини ишқалаш ҳаракати билан – қўғирчоқ 
учун конфет, сабзи, таёқчалар ҳосил қилиш; айланали ҳаракатлар билан 
ритмик тарзда думалоқлаш ва бўғирсоқ, олма ясаш, юмалоқланган лойни 
иккала қўл кафти билан эзиб япалоқлаб – кулча нон, ҳолва; бармоқлар 
билан яссиланган гувала ўртасида чуқурча қилиб – кичкина ва катта 
ликопча, пиёла ясаш ва улар билан турли ўйинлар ўйнаш. 
Лой ёки пластилин бўлагидан тайёрланган бир неча юмалоқ 
шаклларни бирлаштириб, турли буюмлар ва ўйинчоқлар (қорбола, сарак-
сарак қўғирчоқ, жўжача)ни ясаш. Чимдиш усулидан фойдаланиб 
ўйинчоқларнинг характерли жиҳатлари (бурни, тумшуқчаси, қулоқчаси)ни 
ҳосил қилишга ўргатиш.
Қайси пластик материалдан қандай предметлар ясаш мумкинлигини 
тушунтириш, тўғри ва айланали ҳаракат, яссилаш, юлиш, пачоқлаш, узиб 
олиш ва чўзиш, бармоқ учи билан четларини чимчилаб тугиб қўйиш 
усулларидан фойдаланганча 2-3 қисмли бир хил ёки ҳар хил шаклдаги 
предметларни мустақил ясашга қизиқтириш. 
Болада лойдан ясалган ўзбек халқ ўйинчоқларидаги гўзалликни кўра 
олиш ва ясалган нарсаларни безашга ҳавас уйғотиш. 
Аппликация. Болани аппликация билан таништириш, аппликацияли 
тасвир тайёрлашга қизиқиш уйғотиш. Шакл (доира, квадрат, учбурчак)лар 
ва ранглар бўйича тушунчаларини аниқлаш ва мустаҳкамлаш. Болани 
тарбиячи томонидан кесиб тайёрланган битта шаклни (олма) қоғоз сатҳига 

---

72 
тўғри қўйиш ва елимлашни ўргатиш. Тайёр шакллар (ҳажми бир хил, 
ранглари ҳар хил бўлган қизил, сариқ, яшил коптоклар)ни қоғоз сатҳига 
оралиқ масофани ҳисобга олиб, рангига кўра навбатма-навбат 
жойлаштириш ва елим суртилган шаклни босма қоғоз ёрдамида қаттиқ 
босиб, яхшилаб елимлашга ўргатиш. 
Болада турли шакллардан нақш ясаш, шакл ва ритмнинг ўзаро 
мослигини ҳис қилиш кўникмасини таркиб топтириш. Шакли бўйича 
доира ва квадратни қоғозда тартиб билан қўйиш ва елимлаш орқали 
муайян тасвир ҳосил қилишга эришиш. Рангига кўра геометрик шаклларни 
(доира,учбурчак ва квадратлар) ва ўсимликларни (гуллар ва япроқлар)
навбатма-навбат қўйиш йўли билан 2-3 қисмли нақш ҳосил қилиш. Яхлит 
тасвир тузиш ва қоғоз сатҳига елимлаш.
Болага табиий материаллардан безакли композициялар (қизил ва сариқ 
гуллар, яшил барглар) тузишни; учбурчак, квадрат ва юмалоқ шаклдаги 
(арча,бўғирсоқ) нарсаларни тасвирлашни, қоғозни йиртиш йўли билан 
турли аппликациялар ҳосил қилишни ўргатиш. 
Жамоа бўлиб содда композициялар тузиш, масалан, “Япроқлар ўйин 
тушар” мавзуси бўйича тарбиячи катта (ватман) қоғозга дарахт шаклини 
елимлайди. Болаларга кўп миқдорда қирқиб тайёрланган ҳар хил рангдаги 
(қизил, сариқ, яшил) барглар силуэтини дарахтга ва унинг атрофига 
елимлашни таклиф қилиш орқали кузги гўзал манзарани акс эттиришга
ёки ноанъанавий усулдан фойдаланиб, қизил, сариқ, яшил рангли 
қоғозларни йиртиш йўли билан барг ясаш ва елимлашни ўргатиш мумкин. 
Болага ижодий аппликация ишларини амалга оширишига имкон 
бериш ва ўзи ясаган ишдан завқланиш, қувониш ҳиссини уйғотиш.