Kasbiy psixologiya

Testlar metodi. Testlar, ya’ni ozmi yoki ko’pmi standartlashtirilgan (bir
xillashtirilgan) shaxs xususiyatlarini qisqa muddatli sinash metodlari yaxshi yoki
yomon asoslangan bo’lishi mumkin. Yaxshi asoslangan test – bu oldindan
o’tkazilgan katta eksperimentlar natijasidir. Nazariy jihatdan asoslangan va
eksperimental jihatdan muhokama qilingan testlar tadqiqotchi uchun ilmiy va
amaliy ahamiyat kasb etishi mumkin.
Arxiv metodi. Amerika ilmiy adabiyotlarida «Arxivlik metodi» degan atama
qabul qilingan, bunday tadqiqotlarni o’tkazuvchi psixolog sinaluvchining aktual
xulqini kuzatmaydi va o’lchamaydi, kundalik qaydnomalarni va yozuvlarni, arxiv
materiallarini, mehnat, o’quv yoki ijodiy faoliyatini analiz qilinadi.
Ko’p hollarda uni «faoliyat mahsullarini o’rganish» yoki «praksimetrik
metod» deb ifodalanadi. Tadqiqotchi tadqiqotlar matnini, faoliyatning, predmetli
mahsulotini turli xil maqsadlarda o’tkazishi mumkin. Maqsadlar joriy qilishning
konkret usullarini arxivlik metodi uning xilma-xilligini ajratib ko’rsatadi.
Shaxs psixologiyasining keng yoyilishi ijodiy psixologiya va psixologiya
tarixi, bir shaxsning yoki ko’p odamlar hayot yo’lining o’ziga xosligi – biografik
metodning nomini oldi.

«Arxivlik metodi» xilma-xilligiga kontent-analiz texnikasi ham taalluqlidir.