Касб-ҳунар таълими маркази касб-ҳунар таълими тизимини инновацион ривожлантириш, педагог кадрларнинг малакасини ошириш ва уларни қайта тайёрлаш институти

Меҳнат маданияти. Маҳсулот сифати

Меҳнат маданияти деганда ишни мақбул режалаштириш, ташкил этиш ва уни назорат килиш малакасини тушунмоқ лозим.
Меҳнат унумдорлиги маълум вақт (соат, смена, ой, йил) ичида ишлаб чиқилган маҳсулотнинг сони ва сифати билан ўлчанади. Меҳнат унумдорлигини оширишнинг муҳим омилларидан бири иш вақтидан самарали фойдаланишдир. Ишни шундай ташкил этиш керакки, унинг ҳар бир дақиқаси беҳуда кетмасин. Бунинг учун меҳнат интизомига қатъий риоя қилиш зарур.
Маҳсулотнинг сифати – унга қўйилган техник талаблар, ундан фойдаланиш, эҳтиёжларни қаноатлантира оладиган хусусиятларнинг мажмуидир. Маҳсулот сифати айни вақтда унинг техник конструкторлик, ишлатилиши, технологик параметрлари, ишончлилиги, чидамлиги, бадиийэстетик ҳамда иқтисодий кўрсаткичлари билан баҳоланади ва стандартлар билан белгиланади.
Ишончлилик – буюмнинг белгиланган давр ичида ва берилган чегара доирасида чидамлилиги, сақланувчанлиги ва таъмирлашга яроқлилиги, ишлатилиш хусусиятларини сақлаб қолишидир.
Чидамлилик – ишлатиш (эксплуатация) жараёнида буюмнинг ўз хоссасини сақлай олиш хусусиятидир. Ишнинг сифатига тезлик таъсир кўрсатиши мумкин. Тезликнинг пасайиши ёки ортишида иш сифати ва ҳаракат аниқлиги камаяди.

Хавфсиз меҳнат шароитлари

Меҳнат муҳофазаси - инсоннинг ҳаёти ва саломатлиги учун хавфсиз меҳнат шароитларини таъминлашга қаратилган техникавий, санитариягигиена ва ҳуқуқий тадбирлар мажмуидир. Ишлаб чиқаришда хавфсиз меҳнат шароитларини яратишда техникавий меъёрларга, ишлаб чиқариш санитарияси ва гигиенасига риоя қилиш муҳим ҳисобланади.
Техникавий меъёрлар ишловчиларни меҳнат предметлари ва воситаларининг таъсиридан ҳимоя қилиш бўйича амалий чораларни белгилайди. Чилангарлик ишларини бажаришда дастгоҳлар ҳамда механизмларнинг ҳаракатланувчи қисмлари ҳимоя тўсиқлари билан беркитилиши зарур. Релсли электр транспортлар, қўл вагонеткалари, аравалар ва юк кўтарувчи транспорт воситалари ишлайдиган йўлкалар хавфли зоналар ҳисобланади. Бу ҳақда огоҳлантириб туриш учун ҳаракатланадиган транспорт воситаларига турли сиреналар, ҳар хил рангдаги лампалар ўрнатилади.
Машина механизмларининг ток ўтказувчи қисмлари ишловчига хавф келтириши мумкин. Электр токидан сақланиш учун бундай жойларга огоҳлантирувчи ёзув ёки шартли белгилар қўйилади. Электр асбоблар электр тармоқда шлангали кабел билан уланиши, унда, албатта, “ерга улаш” нол сими бўлиши керак. Электр асбоблар билан ишлашда шахсий ҳимоя воситалари – резина қўлқоп, калиш ва резина тагликдан фойдаланиш зарур.
Ускуналарнинг ўрнатилиши, бинодаги чанг, газ, буғ, ҳарорат, намлик, шовқиннинг меъёри ишлаб чиқариш санитарияси ва меҳнат гигиенаси талабига жавоб бериш керак.