Kadrlar tayyorlash milliy dasturi ni amalga oshirish uzluksiz ta’lim tizimining tuzilmasi va mazmunini zamonaviy fan yutuqlari va ijtimoiy tajribaga tayangan holda tub islohotlarni ko’zda tutadi

Ratsional ovqatlanish. Odamning sog‘lom va baquvvat bo‘lishida, yoshlaming normal o‘sislii va rivojlanishi, ish qobiliyatining yaxshi bo‘lishida ratsional ovqatlanish muliim ahamiyatga ega. Ovqat odam organizmida ikkita muhim funksiyani bajaradi:
1. Ovqatning energetik funksiyasi, ya’ni ovqat moddalari organizmda kislorod yordamida oksidlanib, energiya hosil qiladi va bu energiya to‘qima hamda organlaming normal ishlashi, tana harorati doimiyligini ta’minlash, odamning harakatlanishi, ish bajarishi uchun sarflanadi.
2. Ovqatning plastik funksiyasi shundan iboratki, uning tarkibidagi moddalar, ayniqsa, oqsil hujayra va to‘qimalaming tarkibiy qismiga kiradi, ya’ni hujayralaming eskirgan qismlari yangilanisliini va hujayralar bo‘linib ko‘payisliini ta’minlaydi.
Ratsional ovqatlanish qoidalari. Ovqatlanishning ilmiy asosda ratsional tashkil etilishi uchta qoidaga asoslanadi:
1. Ovqatlanishning miqdor qoidasi. Bir kecha-kunduzgi ovqatdan organizmda hosil bo‘ladigan energiya miqdori sarflanadigan energiya miqdoriga teng bo‘lishi kerak.
2. Ovqatlanishning sifat qoidasi. Bir kecha-kunduzgi ovqat tarkibidagi oqsillar, yog‘lar va uglevodlar, mineral tuzlar, suv, vitaminlarning miqdori odam organizmining shu moddalarga bo‘lgan ehtiyojini qondirishi kerak.
3. Ovqatlanishning uchinchi qoidasi ovqatlanish rejimidir. Bir kecha-kunduzgi ovqat miqdori to‘rt qismga bo‘lingan holda iste’mol qilinishi kerak. Masalan, maktab o‘quvchilarining ovqatlanish rejimi ulami ertalabki yoki kechki smenada o‘qisliiga qarab quyidagicha tashkil etilishi mumkin:
— ertalabki nonushta — bir kecha-kunduzgi ovqat kaloriyasining 25—30 % ini taslikil etadi (soat 7—7:30 da);
— tushki ovqat — bir kecha-kunduzgi ovqat kaloriyasining 35—40 % ini tashkil etishi kerak (ertalab o‘qiydiganlar uchun maktabdan keyin, ya’ni soat 14—15 da; kunning ikkinchi yarmida o‘qiydiganlar uchun soat 12—12:30 da);
— kechki ovqat — bir kecha-kunduzgi ovqat kaloriyasining 15—20 % ini taslikil etadi (soat 19—20:00 da).
Yuqorida ko‘rsatilgan uch marta asosiy ovqatlanishdan tashqari, qo‘shimcha ovqatlanish ham ko‘zda tutiladi. Bu bir kecha-kunduzgi ovqatning 10—15 % ini tashkil etadi.